کالیبراسیون ترمومتر دیجیتال هیتر: آیا دمای نمایش داده شده روی نمایشگر با دمای واقعی صفحه یکی است؟
در جوشکاری پلیاتیلن، ۵ درجه اختلاف دما میتواند تفاوت بین یک اتصال ابدی و یک نشتی فاجعهبار باشد.
با گذشت زمان، بر اثر استهلاک سنسورهای داخلی (مانند PT100 یا ترموکوپل)، ضربه خوردن صفحه و یا تغییر در بردهای الکترونیکی، عددی که روی نمایشگر میبینید با دمای واقعی سطح (Surface Temperature) فاصله پیدا میکند. در این مقاله، روشهای کشف این اختلاف و نحوه کالیبراسیون دورهای را بررسی میکنیم.
۱. چرا بین نمایشگر و صفحه اختلاف دما وجود دارد؟
سه دلیل فنی اصلی برای این خطای سیستمی وجود دارد:
- محل قرارگیری سنسور: سنسور دما معمولاً در عمق صفحه آلومینیومی و نزدیک به المنت تعبیه شده است، نه روی سطح بیرونی تفلون. حرارت برای رسیدن به سطح باید از ضخامت فلز عبور کند و در این مسیر مقداری از آن هدر میرود.
- وزش باد و دمای محیط: هوای سرد محیط میتواند سطح هیتر را خنک کند در حالی که مغز صفحه هنوز داغ است. سنسور داخلی این خنکشدگی سطحی را حس نمیکند.
- خطای هیسترزیس (Hysteresis): قطع و وصل شدن ترموستات دارای یک بازه است. ممکن است نمایشگر میانگین را نشان دهد اما دما در لحظاتی به شدت افت کند.
۲. ابزارهای تست دمای واقعی: کدام دقیقتر است؟
برای کالیبره کردن، شما به یک “مرجع” نیاز دارید. سه ابزار رایج در کارگاهها عبارتند از:
الف) ترمومتر تماسی (Contact Thermometer):
بهترین و دقیقترین روش. سنسور این دستگاه مستقیماً روی سطح تفلون قرار میگیرد.
مزیت: دقت بسیار بالا و عدم تاثیرپذیری از رنگ سطح.
ب) پیرومتر نوری یا لیزری (Infrared):
استفاده از آن راحت است اما یک هشدار بزرگ: این دستگاهها روی سطوح براق (مانند آلومینیوم) یا سیاه (تفلون) خطای بسیار بالایی دارند. ضریب تابش (Emissivity) تفلون در پیرومترها باید دقیقاً تنظیم شود، در غیر این صورت ممکن است تا ۲۰ درجه خطا نشان دهند.
ج) گچ یا شمع حرارتی (Tempilstik):
روش سنتی و ارزان. این گچها در دمای خاصی ذوب میشوند.
مزیت: خطای کالیبراسیون ندارند و برای تستهای سریع عالی هستند.
جدول مقایسه روشهای اندازهگیری دما
| روش اندازهگیری | دقت عملیاتی | توصیه Ticket یار |
|---|---|---|
| ترمومتر تماسی دیجیتال | بسیار بالا ($\pm 1^\circ C$) | ایدهآل برای کالیبراسیون ماهانه |
| ترمومتر لیزری (IR) | متوسط تا ضعیف | فقط برای چک کردن گرم بودن کلی |
| شمع حرارتی (شیمیایی) | بالا ($\pm 1\%$) | مناسب برای تایید ناظر در محل |
۳. مراحل کالیبراسیون در محل (Field Check) 🛠️
- هیتر را روشن کرده و اجازه دهید حداقل ۲۰ دقیقه در دمای تنظیمی (مثلاً ۲۱۰ درجه) ثابت بماند.
- با یک ترمومتر تماسی، ۵ نقطه از صفحه (۴ گوشه و مرکز) را چک کنید.
- اگر اختلاف میانگین دمای واقعی با نمایشگر بیش از ۵ درجه بود، باید عدد **Offset** را در تنظیمات ترموستات دستگاه تغییر دهید.
- اگر در نقاط مختلف صفحه اختلاف بیش از ۱۰ درجه وجود دارد، یعنی المنتها دچار سوختگی موضعی شدهاند و صفحه باید تعویض شود.
به چشمهای خود اعتماد کنید، اما به ابزار کالیبره بیشتر! Ticket یار، مشاور شما در تجهیز آزمایشگاههای کارگاهی.
آیا نمایشگر دستگاه شما با دمای واقعی اختلاف دارد؟ برای دریافت خدمات کالیبراسیون و تنظیم ترموستاتهای صنعتی، با واحد فنی ما تماس بگیرید. 🌡️