انتخاب ژنراتور برای جوش الکتروفیوژن: نوسان برق چگونه برد دستگاه را میسوزاند؟
دستگاه جوش شما یک “کامپیوتر” حساس است، نه یک دریل برقی. اتصال آن به ژنراتور نامناسب، حکم اعدام قطعات الکترونیکی آن را دارد.
هزینه تعمیر برد الکترونیکی گاهی تا نیمی از قیمت دستگاه تمام میشود. اما چرا این اتفاق میافتد؟ برخلاف ابزارهای ساده مثل سنگفرز، دستگاه الکتروفیوژن دارای ریزپردازندهها (Microprocessors) و قطعات حساس الکترونیکی است که تحمل نوسان برق را ندارند. در این مقاله، مکانیزم دقیق این آسیب را بررسی کرده و مشخصات یک ژنراتور مناسب الکتروفیوژن را معرفی میکنیم.
۱. کالبدشکافی یک فاجعه: نوسان برق چگونه دستگاه را میکشد؟ ⚡️
وقتی از “نوسان” صحبت میکنیم، منظورمان دقیقاً چیست؟
الف) افت ولتاژ (Voltage Sag)
وقتی دکمه استارت جوش را میزنید، دستگاه ناگهان جریان زیادی (مثلاً ۴۰ آمپر) از ژنراتور میکشد. اگر ژنراتور ضعیف باشد، زیر این بار “کم میآورد” و ولتاژ خروجی آن از ۲۲۰ ولت به شدت افت میکند (مثلاً به ۱۶۰ ولت میرسد).
ب) جهش ولتاژ (Voltage Spike) – ضربه نهایی
اینجاست که خرابی رخ میدهد. سیستم تنظیم دور موتور ژنراتور (Governor) متوجه افت ولتاژ شده و ناگهان گاز میخورد تا جبران کند. این واکنش تأخیری باعث میشود ولتاژ ناگهان به بالا پرتاب شود (مثلاً تا ۳۰۰ ولت یا بیشتر!).
نتیجه: این ولتاژ بالا (Over-Voltage) از تحمل خازنها، وریستورها و ترانزیستورهای ورودی دستگاه جوش بیشتر است و آنها را در کسری از ثانیه منفجر میکند.
۲. مشخصات حیاتی ژنراتور مناسب (چکلیست خرید) ✅
برای جلوگیری از سوختن دستگاه، ژنراتور شما باید حتماً دارای ویژگیهای زیر باشد:
- مجهز به سیستم AVR (حیاتی): سیستم “رگولاتور ولتاژ اتوماتیک” (Automatic Voltage Regulator) نوسانات را فیلتر کرده و خروجی را روی ۲۲۰ ولت ثابت نگه میدارد. هرگز از ژنراتور بدون AVR استفاده نکنید.
- توان خروجی کافی (kVA): توان ژنراتور باید حداقل ۱.۵ تا ۲ برابر توان مصرفی دستگاه جوش باشد.
مثال: اگر دستگاه جوش شما ۳.۵ کیلووات (kW) است، ژنراتور شما باید حداقل ۵.۵ تا ۷ کیلووات (یا حدود ۷ kVA) باشد. - فرکانس ثابت (Hz): دستگاههای الکتروفیوژن به فرکانس ۵۰ هرتز حساس هستند. نوسان دور موتور ژنراتور باعث تغییر فرکانس و خطای دستگاه میشود.
- پریزهای سالم و استاندارد: اتصالات شل در پریز ژنراتور، باعث ایجاد جرقه و نوسان موضعی میشود.
۳. چهار قانون طلایی برای کار با ژنراتور در سایت 👷♂️
حتی با داشتن بهترین ژنراتور، عدم رعایت این نکات میتواند به دستگاه آسیب بزند:
- قانون ۱: گرم کردن ژنراتور: هرگز بلافاصله پس از روشن کردن ژنراتور، جوشکاری را شروع نکنید. اجازه دهید موتور ۲ تا ۳ دقیقه کار کند تا گرم شده و دور موتور (RPM) ثابت شود.
- قانون ۲: اتصال انحصاری (بدون شریک): وقتی دستگاه جوش در حال کار است، هیچ وسیله دیگری (دریل، سنگ فرز، کتری برقی) نباید به همان ژنراتور وصل باشد. روشن و خاموش شدن ابزارهای دیگر باعث نوسان برق ورودی به دستگاه جوش میشود.
- قانون ۳: اول روشن، بعد اتصال: همیشه اول ژنراتور را روشن کنید، صبر کنید تا ثابت شود، و سپس دوشاخه دستگاه جوش را به آن وصل کنید. (هنگام خاموش کردن، برعکس عمل کنید: اول دستگاه را جدا کنید، بعد ژنراتور را خاموش کنید).
- قانون ۴: سوخت کافی: هرگز اجازه ندهید سوخت ژنراتور در حین جوشکاری تمام شود. “پتپت کردن” موتور در لحظات آخر سوخت، بدترین نوع نوسان فرکانس و ولتاژ را ایجاد میکند.
آیا استفاده از “محافظ برق” کمک میکند؟
استفاده از محافظ برق معمولی خانگی بیفایده است، زیرا آنها برای جریانهای پایین طراحی شدهاند و سرعت عمل کافی ندارند. اما استفاده از استابلایزر (Stabilizer) صنعتی بین ژنراتور و دستگاه جوش، بهترین و مطمئنترین روش برای حفاظت ۱۰۰٪ از دستگاه گرانقیمت شماست، هرچند هزینه اضافی دارد.
پیشگیری از سوختن برد، بسیار ارزانتر از تعمیر آن است. گروه صنعتی سپهر البرز، مشاور شما در انتخاب تجهیزات جانبی مناسب.
اگر دستگاه شما دچار نوسان برق شده یا نیاز به تعمیر برد الکترونیکی دارد، با واحد تعمیرات تخصصی ما تماس بگیرید. 🔌


