جرقه زن (Igniter) هیتر گازی کار نمی‌کند؟ (راهنمای ۳ مرحله‌ای عیب‌یابی)

جرقه زن (Igniter) هیتر گازی کار نمی‌کند؟ (راهنمای ۳ مرحله‌ای عیب‌یابی)

وقتی دکمه را فشار می‌دهید و صدای “کلیک” آشنای جرقه نمی‌آید، قبل از هر چیز این ۳ مورد را چک کنید.

یکی از رایج‌ترین مشکلات در **راه‌اندازی هیتر گازی**، کار نکردن **جرقه زن (Igniter)** یا همان فندک است. شما دکمه را فشار می‌دهید تا شمعک (پیلوت) را روشن کنید، اما هیچ جرقه‌ای زده نمی‌شود. این مشکل، اگرچه ساده به نظر می‌رسد، اما می‌تواند شروع کار شما را کاملاً مختل کند و شما را مجبور به استفاده از روش‌های ناایمن مانند کبریت یا فندک دستی کند.
خبر خوب این است که **عیب یابی فندک هیتر گازی** معمولاً بسیار ساده است. این سیستم در ۹۹٪ مواقع از نوع “پیزوالکتریک” (Piezoelectric) است، به این معنی که **باتری ندارد** و با فشار مکانیکی کار می‌کند. مشکل تقریباً همیشه یکی از این سه مورد است: قطعی سیم، مشکل در نوک الکترود، یا خرابی خود دکمه (ژنراتور پیزو).

قبل از شروع: ایمنی! ⚠️

قبل از دستکاری جرقه زن، مطمئن شوید **شیر کپسول گاز کاملاً بسته است** و هیچ گازی در محیط نشت نکرده است.


راهنمای ۳ مرحله‌ای عیب‌یابی جرقه زن

گام ۱: بازرسی چشمی نوک الکترود (The Spark Tip)

مشکل: جرقه ایجاد می‌شود، اما به دلیل فاصله نامناسب یا آلودگی، به بدنه فلزی نمی‌جهد.

روش عیب‌یابی:

  1. محل قرارگیری شمعک (پیلوت) را پیدا کنید. نوک **جرقه زن** یک پین فلزی کوچک است که توسط یک عایق سرامیکی سفیدرنگ احاطه شده و در فاصله بسیار کمی از یک قطعه فلزی (بدنه پیلوت یا ترموکوپل) قرار دارد.
  2. بررسی فاصله (Gap): آیا فاصله بین نوک پین فلزی و بدنه زیاد است؟ (باید حدود ۳ تا ۵ میلی‌متر، یعنی به اندازه ضخامت دو سکه روی هم باشد). اگر زیاد است، جرقه توانایی پرش را ندارد.
  3. بررسی آلودگی: آیا این ناحیه پوشیده از دوده غلیظ، زنگ‌زدگی، تار عنکبوت یا گرد و غبار است؟ این آلودگی‌ها می‌توانند جرقه را “خفه” کنند یا باعث شوند جرقه به جای نقطه مورد نظر، به جای دیگری بزند.
  4. بررسی شکستگی: آیا عایق سرامیکی سفیدرنگ، ترک خورده یا شکسته است؟ اگر شکسته باشد، جرقه به جای پرش به نوک، از محل ترک به بدنه اتصال کوتاه می‌کند.

✅ راه حل:
• اگر کثیف است: با یک مسواک خشک، برس سیمی نرم یا تکه سمباده بسیار نرم، نوک الکترود و سطح فلزی مقابل آن را به آرامی تمیز کنید تا براق شوند.
• اگر فاصله زیاد است: با احتیاط کامل، پایه فلزی را (نه خود سرامیک را) کمی خم کنید تا فاصله تنظیم شود.
• اگر سرامیک شکسته است: کل مجموعه الکترود جرقه زن باید تعویض شود.

گام ۲: بازرسی سیم و اتصالات (The Wire)

مشکل: دکمه پیزو (ژنراتور) جرقه را تولید می‌کند، اما این برق به نوک الکترود نمی‌رسد.

روش عیب‌یابی:

  1. سیم ضخیمی که از پشت دکمه جرقه زن (معمولاً قرمز یا مشکی است) خارج شده را دنبال کنید.
  2. بررسی اتصال پشتی: آیا سیم به درستی به پشت دکمه (ژنراتور پیزو) متصل است؟ گاهی اوقات این اتصال شل شده و می‌افتد.
  3. بررسی اتصال جلویی: آیا سیم به درستی به پایه الکترود (در نزدیکی شمعک) متصل است؟
  4. بررسی بدنه سیم: آیا روکش سیم در طول مسیر، زخمی، بریده شده، ذوب شده یا به بدنه فلزی هیتر چسبیده است؟ اگر سیم لخت به بدنه تماس داشته باشد، جرقه در همان نقطه “اتصال کوتاه” کرده و هرگز به نوک نمی‌رسد.

✅ راه حل:
• اتصالات شل شده در هر دو سر را دوباره محکم کنید.
• اگر سیم آسیب دیده است، آن را با نوارچسب برق نسوز به طور موقت عایق‌کاری کنید (اما بهترین کار، تعویض سیم است). سیم را طوری مسیریابی کنید که از نقاط داغ و لبه‌های تیز دور باشد.

گام ۳: تست خود دکمه (The Piezo Generator)

مشکل: اگر دو گام قبلی سالم بودند، مشکل از خود دکمه است. قطعه پیزوالکتریک داخلی شکسته یا فرسوده شده و دیگر با فشار، برق تولید نمی‌کند.

روش عیب‌یابی:

  1. دکمه را فشار دهید. آیا صدای “کلیک” قوی و آشنایی که همیشه می‌داد را می‌دهد؟
  2. اگر دکمه “شل” به نظر می‌رسد، به راحتی تا انتها فشرده می‌شود یا هیچ صدای “کلیک” مکانیکی نمی‌دهد، به احتمال زیاد ژنراتور پیزو داخلی آن شکسته است.
  3. تست نهایی: سیم را از پشت دکمه جدا کنید. نوک سیم را با فاصله ۳-۴ میلی‌متری از یک قطعه فلزی (بدنه هیتر) نگه دارید و دکمه را فشار دهید. اگر جرقه‌ای بین سیم و بدنه پرید، دکمه سالم است و مشکل از گام ۱ یا ۲ است. اگر جرقه‌ای نپرید، دکمه خراب است.

✅ راه حل:
• دکمه جرقه زن (مجموعه ژنراتور پیزو) باید تعویض شود. این یک قطعه یدکی استاندارد و ارزان است که به راحتی جایگزین می‌شود.


راه حل موقت (و ناایمن): روشن کردن دستی

اگر جرقه زن شما خراب شده و در میانه پروژه هستید، می‌توانید به صورت موقت و با **احتیاط بسیار زیاد** شمعک را به صورت دستی روشن کنید:

هشدار: ⚠️ این کار خطرناک است. همیشه از فندک‌های بلند (فندک آشپزخانه) استفاده کنید تا دست شما از شعله دور باشد.

  1. فندک بلند را آماده کرده و شعله آن را نزدیک نوک شمعک (پیلوت) نگه دارید.
  2. *همزمان*، دکمه کنترل گاز را به داخل فشار دهید و روی حالت “PILOT” نگه دارید.
  3. شمعک باید روشن شود. فندک را دور کنید.
  4. دکمه را همچنان ۳۰ ثانیه نگه دارید تا ترموکوپل داغ شود، سپس رها کنید.

یک جرقه زن سالم، شروع یک کار ایمن و سریع است. گروه صنعتی سپهر البرز، تامین‌کننده قطعات یدکی استاندارد برای هیترهای گازی.

برای **تعمیر جرقه زن** یا تهیه قطعات یدکی (مجموعه پیزو، الکترود یا سیم)، با واحد خدمات فنی ما تماس بگیرید. ⚡️

More Articles & Posts