راهنمای انتخاب و نصب فلنج پلی اتیلن: روش صحیح اتصال لوله پلی اتیلن به شیرآلات فلزی

راهنمای انتخاب و نصب فلنج پلی اتیلن: روش صحیح اتصال لوله پلی اتیلن به شیرآلات فلزی

چگونه یک اتصال آب‌بند، مستحکم و “قابل باز شدن” بین لوله پلاستیکی و تجهیزات چدنی یا فولادی ایجاد کنیم؟

در هر سیستم لوله‌کشی، از یک موتورخانه ساده تا یک تصفیه‌خانه بزرگ صنعتی، نقاطی وجود دارد که خط لوله پلی اتیلن باید به تجهیزاتی از جنس دیگر متصل شود. این تجهیزات معمولاً **شیرآلات فلزی** (چدنی یا فولادی)، پمپ‌ها، فیلترها، کنتورها یا مخازن فلزی هستند. شما نمی‌توانید پلی‌اتیلن را مستقیماً به فلز جوش دهید. از طرفی، اتصالات پیچی نیز برای سایزهای بزرگ یا فشارهای بالا، گزینه ایمن و مطمئنی نیستند.
راه‌حل استاندارد، مهندسی‌شده و جهانی برای این چالش، استفاده از فلنج پلی اتیلن (PE Flange) است. فلنج‌ها یک رابط مکانیکی ایجاد می‌کنند که نه تنها استحکام فوق‌العاده‌ای دارد، بلکه “قابل باز و بسته شدن” است و امکان تعمیر و نگهداری تجهیزات (مانند تعویض یک شیر) را در آینده فراهم می‌کند. در این راهنما، به شما نشان می‌دهیم که این سیستم چگونه کار می‌کند و چگونه آن را به درستی نصب کنید.

آناتومی اتصال فلنجی: به چه قطعاتی نیاز داریم؟

یک اتصال فلنجی کامل پلی‌اتیلن به فلز، از ۴ جزء اصلی تشکیل شده است:
  1. ۱. فلنج جوشی پلی اتیلن (Stub End): این قطعه، بخش پلاستیکی اصلی است. یک لوله کوتاه دارد که به لوله پلی اتیلن اصلی جوش می‌خورد (با روش بات فیوژن) و یک لبه یقه‌مانند پهن دارد که سطح آب‌بندی را فراهم می‌کند.
  2. ۲. رینگ فلزی (Backing Ring): یک حلقه فلزی سوراخ‌دار (معمولاً از فولاد کربنی یا چدن) که پشت یقه “فلنج جوشی” قرار می‌گیرد. این رینگ، نیروی ناشی از پیچ‌ها را به صورت یکنواخت توزیع می‌کند.
  3. ۳. واشر آب‌بندی (Gasket): یک واشر لاستیکی (معمولاً $EPDM$ یا $NBR$) که دقیقاً بین یقه فلنج پلی‌اتیلن و سطح فلنج فلزی (شیرآلات) قرار می‌گیرد تا آب‌بندی کامل را تضمین کند.
  4. ۴. پیچ و مهره (Bolts & Nuts): برای اتصال دو رینگ فلزی (یکی از سمت پلی‌اتیلن و دیگری از سمت شیر فلزی) به یکدیگر.

مراحل گام به گام نصب صحیح فلنج پلی اتیلن

اجرای این اتصال بسیار ساده است، به شرطی که ترتیب مراحل را به دقت رعایت کنید.

گام ۱: آماده‌سازی قبل از جوشکاری (مهم‌ترین مرحله!)

اشتباه رایج: بسیاری ابتدا فلنج جوشی را به لوله جوش می‌دهند و *سپس* سعی می‌کنند رینگ فلزی را جا بزنند، اما متوجه می‌شوند که رینگ از یقه فلنج عبور نمی‌کند!
روش صحیح:

  1. اول: رینگ فلزی را از سمت لوله، روی لوله پلی اتیلن اصلی خود سُر دهید. (آن را آزاد روی لوله رها کنید).
  2. دوم: انتهای لوله پلی اتیلن را تمیز و آماده رنده‌کاری کنید.
  3. سوم: انتهای لوله کوتاه “فلنج جوشی” ($Stub End$) را آماده رنده‌کاری کنید.

گام ۲: جوشکاری بات فیوژن

لوله اصلی (که رینگ روی آن قرار دارد) و فلنج جوشی ($Stub End$) را در دستگاه جوش بات فیوژن (مانند جوشکاری لوله به لوله) قرار دهید. مراحل رنده‌کاری، حرارت‌دهی و جوشکاری را دقیقاً طبق استاندارد انجام دهید. اکنون شما لوله‌ای دارید که یک یقه در انتهای آن جوش خورده و رینگ فلزی آزادانه پشت آن قرار دارد.

گام ۳: مونتاژ اتصال

حالا برای اتصال لوله پلی اتیلن به شیر فلزی آماده‌اید:

  1. سطح فلنج شیر فلزی و سطح یقه فلنج جوشی پلی‌اتیلن را کاملاً تمیز و خشک کنید.
  2. واشر لاستیکی (Gasket) را دقیقاً در مرکز و مابین این دو سطح قرار دهید.
  3. رینگ فلزی را که روی لوله آزاد بود، به جلو بیاورید و آن را پشت یقه پلی‌اتیلن قرار دهید.
  4. سوراخ‌های رینگ فلزی را با سوراخ‌های فلنج شیر فلزی تراز کنید.

گام ۴: بستن پیچ‌ها (آچارکشی)

این مرحله برای آب‌بندی حیاتی است:

  • پیچ‌ها و مهره‌ها را در سوراخ‌ها قرار دهید.
  • پیچ‌ها را به صورت “ضربدری” (Cross-Pattern) سفت کنید. (یعنی ابتدا پیچ بالا، سپس پیچ پایین، سپس چپ، سپس راست). هرگز پیچ‌ها را به صورت دایره‌ای و پشت سر هم سفت نکنید.
  • آچارکشی را در چند مرحله انجام دهید؛ ابتدا همه را کمی سفت کنید، سپس در دور دوم محکم‌تر کنید. این کار تضمین می‌کند که واشر به صورت یکنواخت فشرده شده و اتصال کاملاً آب‌بند شود.

نکات کلیدی در انتخاب فلنج و رینگ

  • تطابق فشار کاری ($PN$): فشار کاری ($PN$) فلنج جوشی پلی اتیلن، رینگ فلزی و شیر فلزی باید با هم مطابقت داشته باشد. (مثلاً $PN10$ یا $PN16$). رینگ $PN10$ با فلنج $PN16$ قابل استفاده نیست، زیرا الگوی سوراخ‌های آن‌ها متفاوت است.
  • جنس رینگ: در محیط‌های مرطوب یا خورنده، از رینگ‌های با پوشش گالوانیزه گرم یا حتی رینگ‌های استیل استفاده کنید تا از زنگ‌زدگی و پوسیدگی جلوگیری شود.
  • تولیدکننده معتبر: کیفیت مواد اولیه فلنج جوشی پلی اتیلن بسیار مهم است. از تولیدکنندگانی مانند گروه صنعتی سپهر البرز تهیه کنید که از مواد $PE100$ استاندارد استفاده می‌کنند تا از استحکام یقه فلنج مطمئن باشید.

اتصال ایمن، قابل اعتماد و قابل تعمیر، حق سیستم لوله‌کشی شماست. گروه صنعتی سپهر البرز، تولیدکننده کامل اتصالات فلنجی استاندارد ($Stub End$ و $Backing Ring$).

برای دریافت مشاوره در مورد انتخاب سایز و فشار کاری فلنج‌ها و سایر اتصالات جوشی، با ما تماس بگیرید.

More Articles & Posts