راهنمای تشخیص اتصالات پلی اتیلن استاندارد از غیراستاندارد (قبل از خرید و جوشکاری)

راهنمای تشخیص اتصالات پلی اتیلن استاندارد از غیراستاندارد (قبل از خرید و جوشکاری)

چگونه با یک بازرسی ۵ دقیقه‌ای، از خرید “بمب ساعتی” برای پروژه خود جلوگیری کنیم؟

در یک شبکه لوله‌کشی پلی‌اتیلن، اتصالات (Fittings) به عنوان نقاط اتصال، انشعاب و تغییر مسیر، حیاتی‌ترین و در عین حال آسیب‌پذیرترین بخش‌های سیستم هستند. در حالی که هزینه یک قطعه زانویی یا سه‌راهی در برابر هزینه کل پروژه (شامل لوله، حفاری و نیروی کار) ناچیز است، اما شکست همان یک قطعه می‌تواند منجر به هزینه‌های هنگفت تعمیر، توقف پروژه و خسارات جبران‌ناپذیر شود.
بازار متأسفانه مملو از اتصالات پلی اتیلن غیراستاندارد یا “تقلبی” است که اغلب با استفاده از مواد بازیافتی (ضایعاتی) به جای مواد اولیه پتروشیمی (Virgin Material) تولید می‌شوند. این اتصالات ظاهری شبیه به قطعات استاندارد دارند، اما جوشکاری آن‌ها به لوله استاندارد، تقریباً غیرممکن است. در این مقاله، ما یک راهنمای عملی و چک‌لیستی برای تشخیص اتصالات تقلبی از اصلی، *قبل* از اینکه آن‌ها را خریداری کنید یا در پروژه خود به کار ببرید، ارائه می‌دهیم.

خطر پنهان: چرا اتصالات بازیافتی (ضایعاتی) جوش نمی‌خورند؟

فرآیند جوشکاری پلی‌اتیلن (چه بات فیوژن و چه الکتروفیوژن) یک فرآیند “ادغام مولکولی” است. برای اینکه دو قطعه به هم جوش بخورند، باید دارای دو ویژگی کلیدی باشند:
  1. جنس یکسان: هر دو باید از مواد خالص پلی‌اتیلن (PE100 یا PE80) باشند.
  2. شاخص جریان مذاب (MFI) یکسان: هر دو باید در یک دما و با یک سرعت مشابه ذوب شوند.
اتصالات غیراستاندارد که از مواد بازیافتی (نایلون، $PE$ با گریدهای مختلف، و…) ساخته می‌شوند، دارای ناخالصی و MFI کاملاً متفاوتی هستند. در نتیجه، وقتی این اتصال در کنار لوله استاندارد حرارت می‌بیند، به جای ادغام، یکی می‌سوزد و دیگری ذوب نمی‌شود. نتیجه یک “جوش سرد” است که فقط ظاهری به هم چسبیده دارد اما فاقد هرگونه استحکام مولکولی است.

چک‌لیست بازرسی ۵ مرحله‌ای برای تشخیص اتصال استاندارد

قبل از خرید یا استفاده از هر اتصال، این ۵ مورد را به دقت بررسی کنید:

۱. بررسی علائم حک‌شده (شناسنامه اتصال)

این مهم‌ترین و اولین گام است. یک اتصال پلی اتیلن استاندارد باید دارای علائم شناسایی کامل باشد که به صورت “حک‌شده” (Molded) یا “لیزری” روی بدنه آن ثبت شده است، نه چاپی (که به راحتی پاک شود). این علائم باید شامل:
  • نام یا لوگوی سازنده: (مانند گروه صنعتی سپهر البرز). اتصالات بی‌نام و نشان، تقریباً همیشه غیراستاندارد هستند.
  • نوع ماده اولیه: (مثلاً PE100).
  • فشار کاری (PN): (مثلاً PN10 یا PN16).
  • اندازه اسمی: (مثلاً ۱۱۰mm).
  • علامت استاندارد: (نشان استاندارد ملی ایران یا استانداردهای بین‌المللی مانند DIN یا ISO).

نشان قرمز: هرگونه اتصال بدون نام و نشان، یا با علائم ناقص و ناخوانا، باید فوراً رد شود.

۲. بررسی سطح و کیفیت ظاهری

اتصالات استاندارد که از مواد اولیه خالص ساخته می‌شوند، دارای سطحی کاملاً صاف، یکدست و صیقلی (کمی براق) هستند.
  • سطح استاندارد: صاف، تمیز، بدون هرگونه حفره (Pits)، مک یا رگه.
  • سطح غیراستاندارد (نشان قرمز): سطحی کدر، مات، پر از حفره‌های ریز سوزنی، یا دارای رگه‌هایی شبیه به “پوست پرتقالی”. این نشان‌دهنده ناخالصی در مواد و مشکلات فرآیند تزریق است.

۳. بررسی یکنواختی رنگ (داخل و بیرون)

اتصالات استاندارد پلی‌اتیلن معمولاً به رنگ مشکی خالص هستند.
  • رنگ استاندارد: مشکی یکدست و عمیق، هم در سطح بیرونی و هم در سطح مقطع داخلی.
  • رنگ غیراستاندارد (نشان قرمز): رنگ مشکی که به خاکستری یا قهوه‌ای می‌زند. وجود رگه‌های رنگی دیگر (مثلاً نقاط ریز آبی، زرد یا سفید) در مقطع برش‌خورده اتصال، نشان قطعی استفاده از مواد بازیافتی آسیاب شده است.

۴. بررسی ابعاد و تقارن هندسی

تولید استاندارد نیازمند قالب‌های دقیق و کنترل کیفیت ابعادی است.
  • شکل استاندارد: کاملاً متقارن. دهانه‌های ورودی کاملاً گرد (Circular). ضخامت گوشت (Wall Thickness) در تمام نقاط یکسان است.
  • شکل غیراستاندارد (نشان قرمز): دهانه‌های “دوپه” یا بیضی‌شکل (Out-of-Round) که باعث می‌شود لوله به سختی یا با خلاصی زیاد وارد آن شود. ضخامت دیواره در یک سمت نازک و در سمت دیگر ضخیم است. وجود “پلیسه” (Flash) یا لبه‌های تیز اضافی در خطوط قالب.

۵. تست بو (یک ترفند تجربی)

این یک روش تجربی اما بسیار کارآمد است.
  • بوی استاندارد: مواد $PE$ خالص، بوی خنثی یا بسیار ضعیفی شبیه به بوی “پارافین” یا “شمع” دارند.
  • بوی غیراستاندارد (نشان قرمز): بوی تند، تیز، شیمیایی، ترشیدگی، یا بوی پلاستیک سوخته. این بو ناشی از وجود مواد افزودنی غیرمجاز یا ناخالصی‌های موجود در ضایعات است.

نتیجه‌گیری: ریسک نکنید!

هزینه یک اتصال غیراستاندارد، فقط قیمت خرید آن نیست؛ بلکه هزینه واقعی آن، شکست کل پروژه است. جوشی که با اتصال غیراستاندارد زده شود، قطعاً در تست فشار یا در کوتاه‌مدت پس از بهره‌برداری دچار نشت خواهد شد.
راه‌حل طلایی: همیشه اتصالات خود را از تولیدکنندگان معتبر و شناخته‌شده‌ای که دارای گواهینامه استاندارد ملی هستند، تهیه کنید. گروه صنعتی سپهر البرز با تولید اتصالات جوشی پلی اتیلن بر پایه مواد $PE100$ خالص پتروشیمی و دارای نشان استاندارد، کیفیت و دوام اتصالات پروژه شما را تضمین می‌کند. در مورد کیفیت، هرگز مصالحه نکنید.

کیفیت مواد اولیه، فونداسیون پروژه شماست. گروه صنعتی سپهر البرز، تولیدکننده و ارائه‌دهنده اتصالات پلی اتیلن استاندارد با ضمانت کیفیت مواد اولیه.

برای دریافت مشاوره خرید اتصالات، استعلام قیمت و اطمینان از اصالت کالای پروژه خود، با ما تماس بگیرید.

More Articles & Posts