۵ اشتباه مرگبار در جوشکاری الکتروفیوژن که باید از آن‌ها اجتناب کنید

۱. اشتباه مرگبار اول: نادیده گرفتن “اسکراپر” (آلودگی سطح لوله)

مشکل چیست؟ سطح لوله پلی‌اتیلن، حتی اگر کاملاً نو و تمیز به نظر برسد، به محض خروج از کارخانه با اکسیژن هوا واکنش داده و یک لایه اکسیدی نازک و نامرئی روی آن تشکیل می‌شود. علاوه بر این، چربی دست، گرد و غبار، گل و لای یا هر آلودگی دیگری می‌تواند روی سطح نشسته باشد. فرآیند همجوشی مولکولی (Fusion) نیازمند تماس مستقیم پلی‌اتیلن خالص لوله با پلی‌اتیلن خالص اتصال است. این لایه آلوده یا اکسید شده، مانند یک دیوار جداکننده عمل کرده و مانع از جوش خوردن واقعی می‌شود. اتصال ممکن است در ظاهر سالم به نظر برسد، اما در واقع هیچ پیوندی بین لوله و اتصال برقرار نشده است.

راه حل مطلق (اجتناب):

• اسکراپر، اسکراپر، اسکراپر! تنها راه حذف لایه اکسیدی، تراشیدن مکانیکی آن با استفاده از اسکراپر دستی یا روتاری استاندارد است.
• پارچه و الکل کافی نیست! تمیز کردن با دستمال یا حلال، هرگز لایه اکسیدی را پاک نمی‌کند. این کار فقط باید *بعد* از اسکراب کردن انجام شود.
• بلافاصله پس از تراشیدن سطح و تمیز کردن با پد الکلی مخصوص، لوله را وارد اتصال کرده و فرآیند را شروع کنید. اجازه ندهید سطح تراشیده شده دوباره آلوده شود یا با دست تماس پیدا کند.

۲. اشتباه مرگبار دوم: عدم استفاده از گیره (ایجاد تنش در اتصال)

مشکل چیست؟ بسیاری از اپراتورها به اشتباه تصور می‌کنند که اگر لوله به سختی وارد اتصال شود، دیگر نیازی به گیره نگهدارنده نیست. این یک خطای فاجعه‌بار است. در طول فرآیند جوشکاری، پلاستیک در ناحیه اتصال ذوب شده و کاملاً نرم می‌شود. در این لحظه، کوچکترین تنش (ناشی از هم‌تراز نبودن، وزن خود لوله، یا خمیدگی) باعث حرکت لوله در داخل اتصال می‌شود. این حرکت باعث خروج مواد مذاب از یک سمت و ایجاد یک اتصال ناقص و سرد در سمت دیگر می‌شود و حتی می‌تواند باعث خروج کامل لوله از اتصال گردد.

راه حل مطلق (اجتناب):

1. همیشه از گیره‌های هم‌تراز کننده (Clamps) استفاده کنید. این ابزار تضمین می‌کند که لوله‌ها کاملاً هم‌محور و بدون هیچ‌گونه تنش مکانیکی در داخل اتصال قفل شده‌اند.
2. وظیفه گیره، نگه داشتن اتصال در وضعیت “بدون تنش” در تمام طول فرآیند جوشکاری و *مهم‌تر از آن*، در طول زمان خنک‌سازی است.

۳. اشتباه مرگبار سوم: عجله کردن (نادیده گرفتن زمان خنک‌سازی)

مشکل چیست؟ صدای بوق دستگاه جوش الکتروفیوژن به معنای “پایان جوشکاری” است، نه “پایان کار”. پس از قطع جریان برق، پلی‌اتیلن ذوب شده در داخل اتصال هنوز داغ و نرم است. فرآیند سرد شدن و کریستالیزه شدن مجدد پلاستیک برای رسیدن به استحکام نهایی، زمان‌بر است. این زمان (Cooling Time) به وضوح روی بارکد هر اتصال درج شده است.

راه حل مطلق (اجتناب):

• به زمان خنک‌سازی احترام بگذارید! این زمان به اندازه زمان جوشکاری اهمیت دارد.
• در طول زمان خنک‌سازی، گیره‌ها نباید باز شوند و هیچ‌گونه فشار یا حرکتی نباید به اتصال وارد شود.
• انجام تست فشار بلافاصله پس از جوشکاری، قطعا منجر به شکست اتصال خواهد شد.

۴. اشتباه مرگبار چهارم: کار در شرایط نامناسب (آب و هوای بد)

مشکل چیست؟ جوش الکتروفیوژن یک فرآیند الکتریکی حساس است. وجود آب، باران، برف، گل و لای یا حتی گرد و غبار شدید می‌تواند کل فرآیند را مختل کند. ورود یک قطره آب به ناحیه جوش، در دمای بالا تبدیل به بخار شده و باعث ایجاد حباب و حفره‌های بزرگ در اتصال می‌شود. سرمای شدید نیز می‌تواند باعث شکنندگی لوله و تغییر پارامترهای جوش شود.

راه حل مطلق (اجتناب):

• هرگز در باران یا محیط خیس جوشکاری نکنید.
• در شرایط نامساعد (باد، گرد و غبار، سرمای زیاد) حتماً از چادر جوشکاری استفاده کنید.
• اطمینان حاصل کنید که انتهای لوله‌ها و داخل اتصال کاملاً خشک و تمیز هستند.

۵. اشتباه مرگبار پنجم: استفاده از دستگاه کالیبره نشده یا معیوب

مشکل چیست؟ تمام فرآیند هوشمند الکتروفیوژن بر یک اصل استوار است: دستگاه باید ولتاژ و زمان دقیق درج شده در بارکد را به اتصال اعمال کند. اگر دستگاه شما کالیبره نباشد، ممکن است ولتاژ کمتر (جوش سرد و نپخته) یا ولتاژ بیشتر (جوش سوخته و تخریب سیم‌پیچ) اعمال کند. در هر دو حالت، نتیجه یک اتصال معیوب است که قابل اعتماد نیست.

راه حل مطلق (اجتناب):

• دستگاه جوش الکتروفیوژن خود را به صورت دوره‌ای (معمولاً سالانه) توسط یک مرکز معتبر کالیبره کنید.
• قبل از هر جوش، از سلامت کابل‌ها و کانکتورهای دستگاه اطمینان حاصل کنید. کابل آسیب‌دیده می‌تواند مقاومت ایجاد کرده و ولتاژ واقعی در ترمینال‌ها را تغییر دهد.
• از دستگاه‌های معتبر با قابلیت ثبت و ذخیره اطلاعات جوش استفاده کنید تا قابلیت ردیابی و کنترل کیفیت داشته باشید.

ایمنی در خطوط گاز و آب، نتیجه مستقیم دقت در اجراست. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده دستگاه‌های جوش الکتروفیوژن استاندارد و خدمات تخصصی کالیبراسیون.

برای دریافت مشاوره فنی، آموزش و اطمینان از صحت عملکرد دستگاه‌های خود، با کارشناسان ما تماس بگیرید.