مقایسه انواع گاز برای هیتر: (کپسول LPG پروپان یا بوتان؟)

مقایسه انواع گاز برای هیتر: (کپسول LPG پروپان یا بوتان؟)

آیا تفاوتی بین کپسول‌های گاز وجود دارد؟ کدام یک برای عملکرد بهتر هیتر شما، به خصوص در سرما، مناسب‌تر است؟

هیتر گازی پلی اتیلن برای تولید حرارت، از گاز مایع یا **کپسول LPG (Liquefied Petroleum Gas)** استفاده می‌کند. بسیاری از ما هنگام خرید یا تعویض کپسول، فقط به اندازه آن (مثلاً ۱۱ کیلویی) توجه می‌کنیم و تصور می‌کنیم محتویات تمام کپسول‌ها یکسان است. اما $LPG$ در واقع یک نام کلی است و معمولاً ترکیبی از دو گاز اصلی است: **پروپان (Propane)** و **بوتان (Butane)**.
اگرچه هر دو گاز قابل اشتعال هستند و گرما تولید می‌کنند، اما **تفاوت پروپان و بوتان** در خواص فیزیکی آن‌ها، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر **عملکرد هیتر در سرما** و راندمان کلی دستگاه شما داشته باشد. آیا تا به حال در یک روز سرد زمستانی با مشکل شعله ضعیف یا یخ‌زدگی رگلاتور مواجه شده‌اید؟ ممکن است بخشی از مشکل به نوع گازی که استفاده می‌کنید مربوط باشد. 🔥

پروپان ($C_3H_8$) در مقابل بوتان ($C_4H_{10}$): تفاوت‌های کلیدی

بیایید نگاهی به مهم‌ترین تفاوت‌های این دو گاز بیندازیم:

۱. نقطه جوش (Boiling Point) – حیاتی‌ترین تفاوت! ❄️

نقطه جوش دمایی است که در آن، مایع به گاز (بخار) تبدیل می‌شود. هیتر گازی شما فقط می‌تواند “بخار” گاز را بسوزاند، نه “مایع” آن را.

  • پروپان: نقطه جوش بسیار پایینی دارد: **۴۲- درجه سانتی‌گراد** (۴۲°C-). این یعنی حتی در سردترین زمستان‌ها، پروپان مایع به راحتی به بخار تبدیل شده و جریان گاز پایدار خواهد بود.
  • بوتان: نقطه جوش بالاتری دارد: **۰.۵- درجه سانتی‌گراد** (۰.۵°C-). این یعنی اگر دمای کپسول شما به زیر صفر برسد، بوتان مایع دیگر نمی‌تواند به بخار تبدیل شود و فشار گاز به شدت افت می‌کند یا کاملاً قطع می‌شود!

نتیجه مستقیم: در هوای سرد (زیر صفر)، کپسول‌های حاوی بوتان خالص یا با درصد بوتان بالا، عملاً غیرقابل استفاده می‌شوند و شعله هیتر شما ضعیف یا خاموش خواهد شد.

۲. فشار بخار (Vapor Pressure) 💨

فشار بخار، فشاری است که بخار گاز در دمای مشخص ایجاد می‌کند. این فشار باعث می‌شود گاز از کپسول خارج و به سمت رگلاتور و مشعل حرکت کند.

  • پروپان: فشار بخار بسیار بالاتری دارد (حتی در دماهای پایین). این فشار بالا، جریان گاز قوی و پایداری را حتی در سرما تضمین می‌کند.
  • بوتان: فشار بخار پایین‌تری دارد که با کاهش دما، به سرعت افت می‌کند.

نتیجه مستقیم: پروپان عملکرد قوی‌تر و پایدارتری را در طیف وسیع‌تری از دماها ارائه می‌دهد.

۳. چگالی انرژی (Energy Density) 🔥

چگالی انرژی نشان می‌دهد که هر واحد حجم گاز، چقدر انرژی (گرما) تولید می‌کند.

  • پروپان: چگالی انرژی کمی پایین‌تر دارد.
  • بوتان: چگالی انرژی کمی بالاتر دارد (حدود ۱۲٪ بیشتر در هر لیتر مایع).

نتیجه مستقیم: اگر فقط بحث “میزان حرارت به ازای هر کیلوگرم گاز” باشد، بوتان کمی بهینه‌تر است. اما این مزیت، تحت‌الشعاع مشکل بزرگ عملکرد آن در سرما قرار می‌گیرد.


کپسول‌های LPG تجاری: معمولاً یک ترکیب (Mix) هستند 🔄

مهم است بدانید که کپسول‌های $LPG$ که ما معمولاً خریداری می‌کنیم، به ندرت پروپان ۱۰۰٪ یا بوتان ۱۰۰٪ هستند. آن‌ها معمولاً **ترکیبی** از این دو گاز (و مقادیر کمی گازهای دیگر) هستند.
• در **فصول سرد**، شرکت‌های توزیع معمولاً درصد **پروپان** را در ترکیب $LPG$ افزایش می‌دهند تا عملکرد بهتری در سرما داشته باشد.
• در **فصول گرم**، ممکن است درصد **بوتان** کمی بیشتر باشد (به دلیل چگالی انرژی بالاتر و فشار کمتر که برای نگهداری ایمن‌تر است).

بنابراین، عملکرد کپسول $LPG$ شما به “نسبت ترکیب” پروپان و بوتان در آن بستگی دارد.


کدام گاز برای هیتر پلی اتیلن بهتر است؟ نتیجه‌گیری نهایی 🏆

با توجه به اینکه هیترهای گازی پلی اتیلن اغلب در **فضای باز** و در **تمام فصول سال** (از جمله زمستان) استفاده می‌شوند:

✅ پروپان (یا LPG با درصد پروپان بالا) انتخاب بسیار بهتری است. ✅

دلیل اصلی: قابلیت عملکرد عالی در دماهای پایین (تا ۴۲- درجه). این تضمین می‌کند که حتی در سردترین روزهای کاری، شما با مشکل افت فشار گاز، شعله ضعیف یا یخ‌زدگی رگلاتور مواجه نخواهید شد.

اگرچه بوتان کمی انرژی بیشتری دارد، اما عدم کارایی آن در دمای نزدیک یا زیر صفر، آن را برای استفاده صنعتی در فضای باز نامناسب می‌کند.

توصیه عملی: اگر در مناطق سردسیر کار می‌کنید یا پروژه‌های زمستانی دارید، سعی کنید از تامین‌کنندگانی کپسول تهیه کنید که $LPG$ با درصد پروپان بالاتری ارائه می‌دهند یا اگر امکان دارد، از کپسول‌های **پروپان خالص** (که معمولاً گران‌تر هستند) استفاده نمایید. این کار عملکرد پایدار **سوخت هیتر گازی** شما را تضمین می‌کند.

تجهیزات استاندارد مانند هیترهای گازی گروه صنعتی سپهر البرز برای کار با $LPG$ استاندارد (ترکیب پروپان/بوتان) طراحی شده‌اند، اما عملکرد آن‌ها با سوخت با کیفیت‌تر، بهینه خواهد بود.


عملکرد پایدار هیتر شما، به سوخت آن بستگی دارد. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده هیترهای گازی بهینه و مشاوره فنی.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد عملکرد هیترها در شرایط مختلف و نکات نگهداری، با ما تماس بگیرید. 🔥

More Articles & Posts