علت نوسان شعله هیتر گازی (کم و زیاد شدن): عیب‌یابی شیر کنترل و رگلاتور

۱. مظنون شماره یک: رگلاتور (The Regulator) ⛽️

رگلاتور (که روی کپسول نصب می‌شود) وظیفه دارد فشار بسیار بالای داخل کپسول را به یک فشار کاری پایین و *ثابت* تبدیل کند. ۹۰٪ مشکلات نوسان شعله از همین قطعه شروع می‌شود.

الف) یخ زدن یا برفک زدن رگلاتور (Regulator Freezing)

این شایع‌ترین علت نوسان (کم و زیاد شدن) شعله است.

مشکل: هیتر گازی مصرف گاز بالایی دارد. عبور سریع گاز مایع از رگلاتور و تبدیل آن به بخار، یک فرآیند به شدت سرمازا است (اثر ژول-تامسون). این سرما باعث می‌شود رطوبت هوا روی بدنه رگلاتور یخ بزند.
فرآیند نوسان: ۱. رگلاتور یخ می‌زند. ۲. یخ، مسیر دیافراگم داخلی را مسدود می‌کند. ۳. فشار گاز افت کرده و شعله “کم” می‌شود. ۴. با کم شدن جریان گاز، رگلاتور کمی گرم شده و یخ آب می‌شود. ۵. مسیر باز شده، گاز با فشار هجوم می‌آورد و شعله “زیاد” می‌شود. ۶. این چرخه تکرار می‌شود.

✅ راه حل:
• رگلاتور شما ضعیف است! شما از یک رگلاتور خانگی یا با ظرفیت پایین (مثلاً ۱ یا ۲ کیلوگرم بر ساعت) استفاده می‌کنید. هیتر صنعتی به رگلاتور صنعتی با ظرفیت بالا (مثلاً ۴ کیلوگرم بر ساعت یا بیشتر) نیاز دارد تا از پسِ این تبخیر سریع برآید.
• کپسول گاز را روی یک تخته چوب قرار دهید تا از زمین سرد ایزوله شود.

ب) خرابی داخلی رگلاتور

مشکل: دیافراگم لاستیکی یا فنر داخلی رگلاتور به دلیل فرسودگی یا کثیفی، خاصیت خود را از دست داده و دیگر نمی‌تواند فشار خروجی را “تثبیت” کند.
✅ راه حل: رگلاتور یک قطعه مصرفی و غیرقابل تعمیر است. آن را با یک رگلاتور نو و استاندارد تعویض کنید.

ج) خالی بودن کپسول یا هوای سرد

مشکل: در هوای بسیار سرد (زیر صفر)، گاز بوتان موجود در LPG به خوبی تبخیر نمی‌شود. یا اینکه کپسول در حال تمام شدن است و فشار بخار کافی تولید نمی‌کند. این باعث افت فشار متناوب و نوسان شعله می‌شود.
✅ راه حل: از پر بودن کپسول اطمینان حاصل کنید. در هوای سرد از LPG با درصد پروپان بالا استفاده کنید.

۲. مظنون شماره دو: شیر کنترل (The Control Valve) 🔧

شیر کنترل (شیر ولومی روی خود هیتر) وظیفه تنظیم شعله هیتر گازی را بر عهده دارد. اگر رگلاتور سالم باشد، مشکل از این قطعه است.

الف) کثیفی یا آلودگی در شیر

مشکل: شایع‌ترین مشکل خرابی شیر کنترل. ذرات ریز، گرد و غبار، براده‌های فلزی یا حتی تکه‌های نوار تفلون نامرغوب، وارد شیر شده و در “نشیمنگاه” (Valve Seat) آن گیر می‌کنند.
نتیجه: این آلودگی مانع از بسته شدن کامل یا تنظیم دقیق جریان گاز می‌شود. جریان گاز به جای اینکه خطی و نرم کم و زیاد شود، به صورت ناگهانی و با نوسان عبور می‌کند.

✅ راه حل:
• اتصال گاز را قطع کنید.
• شیر را باز کرده و با استفاده از هوای فشرده (با احتیاط) سعی کنید آلودگی را از آن خارج کنید.
• هشدار: هرگز سعی نکنید با سیم یا ابزار تیز، سوراخ‌های داخلی شیر را تمیز کنید، زیرا باعث آسیب دائمی به نشیمنگاه آن می‌شوید.

ب) فرسودگی مکانیکی شیر

مشکل: در اثر استفاده زیاد، “سوزن” (Needle) یا “نشیمنگاه” (Seat) داخلی شیر دچار خوردگی یا ساییدگی شده و دیگر نمی‌تواند جریان را به طور دقیق کنترل کند.
✅ راه حل: شیر کنترل باید به طور کامل توسط یک متخصص تعویض شود.

۳. مظنون شماره سه: گرفتگی مشعل یا وزش باد

اگر رگلاتور و شیر کنترل هر دو سالم هستند، به این دو مورد نگاه کنید:

• گرفتگی مشعل (Burner): سوراخ‌های مشعل (برنر) یا نازل اصلی گاز (اوریفیس) توسط دوده، زنگ‌زدگی یا تار عنکبوت مسدود شده است. این باعث می‌شود گاز به درستی با هوا مخلوط نشده و شعله “فوت” کند یا نوسان داشته باشد. (راه حل: به مقاله “سرویس مشعل هیتر گازی” مراجعه کنید).
• وزش باد شدید: باد مستقیم و قوی می‌تواند الگوی شعله را به هم ریخته و باعث کم و زیاد شدن ظاهری آن شود. (راه حل: از چادر جوشکاری یا بادشکن استفاده کنید).

شعله پایدار، مساوی است با جوش پایدار. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده خدمات تخصصی تعمیر و تامین قطعات یدکی هیترهای گازی.

برای عیب یابی هیتر گازی و تهیه رگلاتور صنعتی مناسب یا شیر کنترل یدکی، با