علت بیرون زدن مواد مذاب در جوش الکتروفیوژن چیست؟ (عیب‌یابی و پیشگیری)
مشاهده پلیمر مذاب در اطراف اتصال الکتروفیوژن، یک زنگ خطر جدی است. با شناخت دلایل و روش‌های پیشگیری، از سلامت جوش‌های خود اطمینان حاصل کنید.
یکی از نشانه‌های یک جوش الکتروفیوژن بی‌نقص، ظاهر تمیز و بدون نقص آن پس از اتمام فرآیند است. در حالت ایده‌آل، هیچ ماده مذابی نباید از بین لوله و اتصال به بیرون نشت کند. پدیده **بیرون زدن مواد مذاب (Melt Extrusion)**، که در آن پلیمر ذوب‌شده از لبه‌های اتصال به بیرون رانده می‌شود، یک نشانه واضح است که فرآیند جوشکاری تحت کنترل کامل نبوده و یک یا چند پارامتر کلیدی به درستی رعایت نشده است.
این پدیده نه تنها ظاهر اتصال را زشت می‌کند، بلکه مهم‌تر از آن، یکپارچگی و استحکام ساختاری جوش را زیر سوال می‌برد. این راهنمای عیب‌یابی، به بررسی سه علت اصلی این مشکل و روش‌های قطعی برای پیشگیری از آن می‌پردازد.
علت شماره ۱: آماده‌سازی نامناسب سطح لوله (اسکراپ کردن بیش از حد)
این شایع‌ترین علت است. اتصالات الکتروفیوژن با دقت ابعادی بسیار بالایی تولید می‌شوند تا یک فاصله (Gap) مهندسی‌شده و دقیق بین سطح داخلی اتصال و سطح خارجی لوله وجود داشته باشد. اگر سطح لوله بیش از حد تراشیده شود (Over-scraping)، قطر خارجی آن کاهش یافته و این فاصله از حد استاندارد بیشتر می‌شود.
نتیجه: در حین فرآیند جوش، با ذوب شدن پلیمر، حجم مواد مذاب در این فضای خالی افزایش یافته و فشار هیدرواستاتیک ایجاد شده، به راحتی این مواد اضافی را از ضعیف‌ترین نقاط (لبه‌های اتصال) به بیرون می‌راند.
راه پیشگیری:
- همیشه از یک **اسکراپر چرخشی (Rotary Scraper)** استاندارد و تیز استفاده کنید.
- فقط به اندازه‌ای سطح لوله را بتراشید که یک لایه نازک و پیوسته (حدود ۰.۲ میلی‌متر) برداشته شود.
- هرگز از ابزارهای غیراستاندارد مانند سنباده یا سوهان که سطح را ناهموار کرده و قطر را بیش از حد کم می‌کنند، استفاده نکنید.
علت شماره ۲: استفاده از پارامترهای جوش اشتباه
اگر زمان جوشکاری یا ولتاژ اعمالی به اتصال، بیش از مقدار استاندارد تعریف شده برای آن باشد، حجم بسیار بیشتری از پلیمر در ناحیه اتصال ذوب خواهد شد. این پدیده که به آن **Over-fusion** گفته می‌شود، باعث کاهش شدید ویسکوزیته (گرانروی) پلیمر مذاب می‌گردد.
نتیجه: پلیمر بیش از حد داغ و روان شده، مانند یک مایع، تحت کمترین فشاری از محل اتصال خارج می‌شود. این مشکل اغلب زمانی رخ می‌دهد که اپراتور به جای اسکن بارکد، اقدام به ورود دستی پارامترها کرده و دچار خطا می‌شود.
راه پیشگیری:
- همیشه از اسکنر بارکد دستگاه برای خواندن خودکار پارامترها استفاده کنید. این کار احتمال خطای انسانی را به صفر می‌رساند.
- در صورت الزام به ورود دستی، اعداد ولتاژ و زمان را چندین بار با مقادیر چاپ شده روی اتصال چک کنید.
علت شماره ۳: عدم استفاده از گیره‌های نگهدارنده (Aligner Clamps)
فرآیند ذوب و انجماد پلیمر، با انقباض و انبساط همراه است و فشارهای داخلی قابل توجهی در ناحیه جوش ایجاد می‌کند. وظیفه گیره‌های نگهدارنده، ثابت نگه داشتن لوله و اتصال در یک راستا و مقابله با این نیروهاست.
نتیجه: اگر از گیره استفاده نشود، فشار داخلی ناشی از مواد مذاب می‌تواند لوله‌ها را به میزان چند دهم میلی‌متر از یکدیگر دور کند. این افزایش فاصله، فضای لازم برای فرار مواد مذاب را ایجاد کرده و منجر به بیرون‌زدگی می‌شود.
راه پیشگیری:
- همیشه و بدون استثنا، از گیره‌های نگهدارنده مناسب برای ثابت کردن مجموعه قبل از شروع جوش استفاده کنید.
- گیره‌ها باید تا پایان کامل زمان خنک‌سازی، در جای خود باقی بمانند.
نتیجه‌گیری
بیرون زدن مواد مذاب، یک نشانه ظاهری از یک مشکل عمیق‌تر در فرآیند جوشکاری است. این پدیده تقریباً همیشه به یکی از سه خطای اصلی بازمی‌گردد: آماده‌سازی نادرست، پارامترهای اشتباه، یا مهار ناکافی. با تمرکز بر روی یک اسکراپ دقیق و استاندارد، استفاده از بارکدخوان و به کارگیری همیشگی گیره‌های نگهدارنده، می‌توانید این مشکل را به طور کامل حذف کرده و از کیفیت و یکپارچگی تمام اتصالات خود اطمینان حاصل کنید.
کیفیت جوش شما، اعتبار ماست. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده تجهیزات استاندارد و آموزش‌های تخصصی برای جوشکاری بی‌نقص.
برای دریافت مشاوره فنی، استعلام قیمت و خرید مستقیم، همین حالا با کارشناسان ما تماس بگیرید.