زمان جوش در مقابل زمان خنک‌سازی (الکتروفیوژن): راز یک اتصال سرد نشده

زمان جوش در مقابل زمان خنک‌سازی (الکتروفیوژن): راز یک اتصال سرد نشده

چرا صدای بوق دستگاه به معنای “پایان کار” نیست، بلکه فقط “پایان گرمایش” است؟

در فرآیند جوشکاری الکتروفیوژن، اپراتور بارکد را اسکن می‌کند، دکمه شروع را می‌زند و دستگاه شروع به کار می‌کند. پس از مدت زمان نسبتاً کوتاهی (مثلاً ۹۰ ثانیه)، دستگاه با یک صدای بوق، پایان عملیات را اعلام می‌کند. اینجاست که بزرگترین و **مرگبارترین اشتباه** رخ می‌دهد: اپراتور تازه‌کار تصور می‌کند “جوش تمام شده” و گیره‌ها (Clamps) را باز می‌کند یا بدتر از آن، شروع به خاکریزی می‌کند.
این کار، اتصال را نابود می‌کند. چرا؟ چون این اپراتور، تفاوت حیاتی بین **”زمان جوش” (Welding Time)** و **”زمان خنک‌سازی” (Cooling Time)** را درک نکرده است. درک این تفاوت، راز جلوگیری از **”جوش سرد”** (Cold Weld) یا یک اتصال معیوب و نفوذپذیر است.

۱. “زمان جوش” (Welding/Fusion Time): فاز ذوب شدن ⚡️

“زمان جوش”، که به آن “زمان گرمایش” (Heating Time) هم می‌گویند، همان مدت زمان کوتاهی است که دستگاه الکتروفیوژن به اتصال (Fitting) جریان برق اعمال می‌کند. (مثلاً: ۱۲۰ ثانیه).

در این ۱۲۰ ثانیه چه اتفاقی می‌افتد؟

  • سیم‌پیچ‌های مسی داخل اتصال داغ می‌شوند (بیش از ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد).
  • این حرارت، سطح داخلی اتصال و سطح خارجی لوله (که قبلاً اسکراب شده) را ذوب می‌کند.
  • این دو سطح پلاستیکی مذاب با هم تماس پیدا کرده و مخلوط می‌شوند.

وضعیت اتصال پس از بوق دستگاه:
در لحظه‌ای که بوق پایان **زمان جوش الکتروفیوژن** به صدا در می‌آید، شما یک اتصال ندارید؛ شما یک “سوپ داغ” از پلی‌اتیلن مذاب دارید که توسط یک پوسته نازک در جای خود نگه داشته شده است. این اتصال در این لحظه **هیچگونه استحکام مکانیکی ندارد**.


۲. “زمان خنک‌سازی” (Cooling Time): فاز همجوشی و استحکام 🧊

“زمان خنک‌سازی”، مدت زمان بسیار طولانی‌تری است (مثلاً ۳۰ دقیقه یا بیشتر) که *پس از* خاموش شدن دستگاه و قطع جریان برق آغاز می‌شود. این زمان به وضوح روی بارکد یا بدنه خود اتصال حک شده است.

در این ۳۰ دقیقه چه اتفاقی می‌افتد؟ (راز کار اینجاست)

  • پلی‌اتیلن مذاب (مخلوط لوله و اتصال) شروع به سرد شدن می‌کند.
  • فرآیند “همجوشی مولکولی” (Molecular Fusion) رخ می‌دهد. زنجیره‌های پلیمری لوله و اتصال در هم تنیده شده و دوباره متبلور (Crystallize) می‌شوند.
  • این مخلوط مذاب، به آرامی تبدیل به یک توده پلاستیکی “جامد، همگن و یکپارچه” می‌شود.
  • استحکام مکانیکی اتصال به تدریج افزایش می‌یابد تا به استحکام نهایی خود برسد.

فاجعه “جوش سرد”: عاقبت عجله کردن ❌

“جوش سرد” (Cold Weld) یا **اتصال سرد نشده** (Improperly Cooled Joint) زمانی اتفاق می‌افتد که اپراتور قبل از پایان کامل **زمان خنک سازی الکتروفیوژن**، اتصال را حرکت دهد.

اگر گیره‌ها زود باز شوند یا به اتصال نیرو وارد شود:

  1. پیوند مولکولی که در حال شکل‌گیری بود، شکسته می‌شود.
  2. پلاستیک مذاب جابجا شده و ممکن است حباب‌های هوا یا فضاهای خالی در محل اتصال ایجاد شود.
  3. اتصال به درستی متبلور نمی‌شود و ساختار شکننده‌ای پیدا می‌کند.

نتیجه: اتصالی که در ظاهر سالم است، اما در باطن، هیچ استحکامی ندارد. این اتصال، ضعیف‌ترین نقطه شبکه شما خواهد بود و تحت فشار یا تنش‌های زمینی (نشست خاک) دچار نشتی یا شکستگی کامل خواهد شد. **علت خرابی جوش الکتروفیوژن** تقریباً همیشه نادیده گرفتن همین زمان خنک‌سازی است.


مقایسه دو زمان: جوش در برابر خنک‌سازی

پارامتر زمان جوش (Welding Time) زمان خنک‌سازی (Cooling Time)
هدف فرآیند ایجاد ذوب (Melt) ایجاد همجوشی و استحکام (Fusion)
وضعیت دستگاه روشن، در حال کار ⚡️ خاموش، بدون جریان 🧊
وضعیت اتصال مذاب، نرم، بدون استحکام در حال جامد شدن، کسب استحکام
نقش گیره (Clamp) ثابت نگه داشتن **بسیار حیاتی! (باید بسته بماند)**
مدت زمان معمول کوتاه (مثلاً ۲ دقیقه) طولانی (مثلاً ۳۰ دقیقه)

نتیجه‌گیری: راز جوش موفق = صبر ⏳

“زمان جوش” پلاستیک را ذوب می‌کند، اما “زمان خنک‌سازی” آن را به یک اتصال قوی تبدیل می‌کند.
به عنوان یک اپراتور حرفه‌ای، باید به زمان خنک‌سازی درج شده روی اتصال، بیشتر از زمان جوشکاری روی نمایشگر دستگاه اهمیت دهید. صدای بوق دستگاه، پایان کار نیست؛ بلکه آغاز مهم‌ترین مرحله، یعنی “صبر کردن” است.
استفاده از تجهیزات استاندارد گروه صنعتی سپهر البرز به همراه رعایت دقیق این زمان‌بندی‌ها، ضامن یک اتصال ایمن و دائمی خواهد بود.

کیفیت، نیازمند زمان است. به فرآیند خنک‌سازی احترام بگذارید. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده اتصالات الکتروفیوژن استاندارد با زمان‌بندی دقیق و مشخص.

برای دریافت جداول فنی و آموزش کامل فرآیند جوشکاری الکتروفیوژن، با کارشناسان ما تماس بگیرید. ⏱️

More Articles & Posts