رمزگشایی اتصالات پلی اتیلن: PN ،SDR و PE100 به چه معنا هستند؟
این کدهای گیج‌کننده روی اتصالات، شناسنامه فنی آنها هستند. بیاموزید که چگونه این شناسنامه را بخوانید.
در این مقاله، ما به طور کامل این سه کد حیاتی را **رمزگشایی** می‌کنیم و از همه مهم‌تر، **ارتباط حیاتی** بین آنها را توضیح می‌دهیم تا شما دقیقاً بدانید که در حال خرید یا نصب چه چیزی هستید.
۱. PE100: “جنس” (کیفیت ماده اولیه) 🔬
این اولین و اساسی‌ترین پارامتر است: اتصال شما از چه چیزی ساخته شده است؟
- PE مخفف: پلی اتیلن (Polyethylene).
- عدد (۱۰۰) مخفف: “حداقل استحکام مورد نیاز” یا MRS (Minimum Required Strength) است.
PE100 یعنی چه؟ یعنی این ماده می‌تواند فشاری معادل ۱۰ مگاپاسکال (MPa) را به طور مداوم برای ۵۰ سال در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد تحمل کند.
مقایسه با PE80: نسل قدیمی‌تر مواد، PE80 بود که MRS آن ۸.۰ MPa بود. بنابراین، **PE100 ماده‌ای قوی‌تر، مستحکم‌تر و با چگالی بالاتر از PE80 است.** (تقریباً ۲۵٪ قوی‌تر).
چرا معنی PE100 مهم است؟ چون هرچه ماده اولیه شما قوی‌تر باشد، می‌توانید با ضخامت دیواره “کمتر”، به فشار کاری “یکسان” برسید. و این مستقیماً ما را به پارامتر بعدی می‌برد…
۲. SDR: “هندسه” (نسبت ضخامت دیواره) 📏
SDR چیست؟ این مخفف “نسبت ابعادی استاندارد” (Standard Dimension Ratio) است و یک مفهوم هندسی برای توصیف ضخامت دیواره لوله یا اتصال است.
فرمول SDR:
SDR = (قطر خارجی اسمی لوله) تقسیم بر (حداقل ضخامت دیواره لوله)
نکته کلیدی و گیج‌کننده: SDR یک رابطه “معکوس” با ضخامت دارد!
- عدد SDR بالاتر (مثل SDR 17, SDR 21) = **دیواره نازک‌تر** (مقاومت کمتر در برابر فشار).
- عدد SDR پایین‌تر (مثل SDR 11, SDR 9) = **دیواره ضخیم‌تر** (مقاومت بیشتر در برابر فشار).
بنابراین، یک لوله SDR 11 دیواره ضخیم‌تری نسبت به SDR 17 دارد.
۳. PN: “عملکرد” (فشار کاری مجاز) 🌊
PN چیست؟ این مخفف “فشار اسمی” (Pression Nominale) است. این عددی است که اکثر کاربران نهایی با آن سروکار دارند.
PN در لوله پلی اتیلن به چه معناست؟ این عدد، حداکثر فشار کاری مجاز (bar) برای آب در دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد است.
- PN 10: یعنی اتصال برای تحمل ۱۰ bar (حدود ۱۴۵ PSI) فشار آب طراحی شده است.
- PN 16: یعنی اتصال برای تحمل ۱۶ bar (حدود ۲۳۲ PSI) فشار آب طراحی شده است.
این عدد PN، در واقع **”نتیجه”** دو پارامتر قبلی است.
رابطه طلایی: PE100 + SDR = PN 💡
این سه پارامتر مستقل از هم نیستند؛ آنها مستقیماً به هم مرتبطند. PN (عملکرد) نتیجه‌ی مستقیم PE (جنس) و SDR (هندسه) است.
بیایید با چند مثال، این رابطه را رمزگشایی کنیم:
سناریو ۱: هدف = دستیابی به فشار ۱۰ بار (PN 10)
- با مواد نسل قدیم (PE80): برای تحمل ۱۰ بار، شما به یک دیواره ضخیم نیاز داشتید. (PE80 + SDR 11 = PN 10)
- با مواد نسل جدید (PE100): چون PE100 قوی‌تر است، شما می‌توانید با دیواره‌ای “نازک‌تر” به همان فشار ۱۰ بار برسید! (PE100 + SDR 17 = PN 10)
نتیجه‌گیری سناریو ۱: PE100 انقلابی بود، زیرا به تولیدکنندگان اجازه داد لوله‌های PN 10 را با ضخامت کمتر (SDR 17) تولید کنند، که یعنی **مصرف مواد کمتر، وزن سبک‌تر و هزینه حمل ارزان‌تر** برای دستیابی به همان فشار کاری.
سناریو ۲: هدف = دستیابی به فشار ۱۶ بار (PN 16)
- با مواد PE100: برای تحمل فشار بالاتر ۱۶ بار، شما باید از همان ماده PE100 اما با دیواره “ضخیم‌تر” (SDR پایین‌تر) استفاده کنید.
- (PE100 + SDR 11 = PN 16)
چگونه از این اطلاعات در عمل استفاده کنیم؟ (چک‌لیست تطابق)
هنگام **خواندن علائم اتصالات پلی اتیلن** و لوله‌ها، همیشه این قانون را رعایت کنید: **اجزای سیستم باید با هم تطابق داشته باشند.**
- تطابق فشار (PN): هرگز یک اتصال PN 10 را در خط لوله‌ای که برای PN 16 طراحی شده، استفاده نکنید. کل سیستم شما به اندازه ضعیف‌ترین قطعه (یعنی PN 10) ایمن خواهد بود.
- تطابق هندسی (SDR): برای جوشکاری بات فیوژن، SDR لوله و اتصال باید “دقیقاً” یکسان باشد (چون ضخامت دیواره‌ها باید یکی باشد). مثلاً SDR 11 فقط به SDR 11 جوش می‌خورد.
- تطابق مواد (PE): همیشه PE100 را به PE100 و PE80 را به PE80 جوش دهید. (اگرچه جوشکاری PE100 به PE80 با روش الکتروفیوژن امکان‌پذیر است، اما استانداردترین حالت، تطابق کامل مواد است).
اکنون شما می‌توانید با اطمینان، شناسنامه فنی اتصال خود را بخوانید. اتصالات استاندارد مانند محصولات گروه صنعتی سپهر البرز، همیشه این سه پارامتر حیاتی را به وضوح بر روی بدنه محصول حک می‌کنند تا از انتخاب صحیح شما اطمینان حاصل شود.
درک فنی، کلید انتخاب صحیح است. گروه صنعتی سپهر البرز، تولیدکننده اتصالات استاندارد با مشخصات فنی حک‌شده و شفاف.
برای دریافت مشاوره فنی رایگان در مورد تطابق PN و SDR در پروژه‌تان، با کارشناسان ما تماس بگیرید. 🎓