جوشکاری الکتروفیوژن در هوای بارانی و مرطوب: آیا امکان‌پذیر است؟ (راهنمای ایمنی)
وقتی پروژه زمان‌بندی دارد اما هوا همکاری نمی‌کند، آیا می‌توان ریسک کرد؟ پاسخ کوتاه: مطلقاً خیر!
🚨 لطفاً توقف کنید! 🚨
جوشکاری الکتروفیوژن در هوای بارانی یا در یک ترانشه (گودال) خیس و گِلی، نه تنها یک ریسک فنی، بلکه یک **خطر مرگبار** است.
این فرآیند، ترکیبی از ولتاژ الکتریکی بالا و حرارت دقیق است. آب، دشمن شماره یک هر دوی اینهاست. در این راهنمای ایمنی، توضیح می‌دهیم که چرا این کار ممنوع است و “تنها” راه ایمن برای ادامه کار در شرایط اضطراری چیست.
دو خطر اصلی: چرا باران و رطوبت “ممنوع” هستند؟
۱. خطر مرگبار برق‌گرفتگی (Electrocution) ⚡️
این، دلیل اول و حیاتی‌ترین دلیل است. دستگاه جوش الکتروفیوژن با ولتاژ بالا (معمولاً بین ۸ تا ۴۸ ولت، اما با آمپر بسیار بالا) کار می‌کند و منبع تغذیه آن (ژنراتور یا برق شهری) ۲۲۰ ولت است.
آب، رسانای جریان برق است. ترکیب موارد زیر یک تله مرگ ایجاد می‌کند:
- بدنه خیس دستگاه یا کابل‌های آسیب‌دیده.
- دستکش‌های خیس اپراتور.
- ایستادن اپراتور در گودال آب یا زمین گِلی.
کوچکترین نقص در عایق‌بندی کابل‌ها یا دستگاه، می‌تواند جریان برق را از طریق آب و بدن اپراتور به زمین تخلیه کرده و منجر به برق‌گرفتگی کشنده شود. **ایمنی جوشکاری** در اینجا اولویت اول است.
۲. شکست قطعی جوش (Steam Explosion & Voids) 💧
حتی اگر از خطر برق‌گرفتگی جان سالم به در ببرید، جوش شما ۱۰۰٪ شکست خواهد خورد. فرآیند الکتروفیوژن برای ادغام مولکولی، به یک محیط کاملاً خشک و تمیز نیاز دارد.
اگر “فقط یک قطره” آب یا رطوبت (از باران، شبنم، یا گِل) وارد ناحیه جوش (بین لوله اسکراب‌شده و اتصال) شود:
- دمای جوشکاری به بالای ۲۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
- آن قطره آب فوراً به بخار تبدیل می‌شود و حجم آن ۱۷۰۰ برابر افزایش می‌یابد (انفجار بخار کوچک).
- این انفجار، پلاستیک مذاب را به بیرون پرتاب می‌کند (علت بیرون زدن مذاب).
- در محل اتصال، حباب‌های بخار (Voids) ایجاد می‌شود که جوش را متخلخل، اسفنجی و کاملاً بی‌ارزش می‌کند.
نتیجه: اتصالی که در ظاهر جوش خورده، اما از داخل پوک است و زیر تست فشار یا در حین بهره‌برداری، قطعاً دچار نشتی خواهد شد.
“تنها” راه حل: ایجاد یک محیط ۱۰۰٪ خشک (ایزولاسیون کامل) ✅
اگر پروژه به قدری حیاتی است که “باید” ادامه یابد (مثلاً تعمیر یک خط گاز اضطراری)، شما نمی‌توانید در باران کار کنید؛ بلکه باید یک “محیط مصنوعی” خشک ایجاد کنید. **جوشکاری در هوای مرطوب** فقط با رعایت تمام موارد زیر مجاز است:
۱. استفاده اجباری از چادر جوشکاری (Welding Tent)
• یک **چادر جوشکاری** کاملاً ضد آب و مقاوم در برابر باد باید برپا شود.
• چادر باید به اندازه‌ای بزرگ باشد که “کل” منطقه کاری (شامل اپراتور، دستگاه، ژنراتور، و محل اتصال لوله‌ها) را پوشش دهد.
• باید از ورود آب از بالا و کناره‌ها جلوگیری کند.
۲. تخلیه کامل آب از ترانشه
• ترانشه (گودال) باید با استفاده از پمپ، کاملاً از آب تخلیه شود. نباید هیچ آب ایستاده‌ای (Puddle) وجود داشته باشد.
• اپراتور باید روی یک سطح خشک (مانند پالت چوبی یا زیرانداز لاستیکی عایق) بایستد.
۳. خشک کردن و پیش‌گرمایش لوله (بسیار مهم)
• لوله‌ها نه تنها خیس هستند، بلکه “سرد” هستند.
• سطح لوله باید با پارچه‌های تمیز و خشک، کاملاً پاک شود.
• مرحله حیاتی: حتی پس از خشک کردن، سطح سرد لوله، رطوبت هوا را به صورت “شبنم” (Condensation) روی خود متراکم می‌کند.
• راه حل: باید قبل از اسکراب کردن، سطح لوله را با یک “گان هوای گرم” (Hot Air Gun) صنعتی به آرامی پیش‌گرم کنید تا دمای آن از نقطه شبنم بالاتر بیاید. (هرگز از شعله مستقیم استفاده نکنید!).
• فقط پس از گرم و خشک شدن کامل، اقدام به اسکراب کردن و تمیزکاری با پد الکلی کنید.
۴. محافظت از تجهیزات الکتریکی
• دستگاه جوش الکتروفیوژن و ژنراتور باید *هر دو* در داخل چادر و روی یک سطح خشک و بلندتر از کف زمین (مانند پالت) قرار گیرند تا از پاشش آب یا جریان آب روی زمین در امان باشند.
قانون طلایی: اگر شک دارید، صبر کنید ⏳
آیا امکان‌پذیر است؟ بله، با ایزولاسیون کامل، چادر، پمپ، و پیش‌گرمایش امکان‌پذیر است.
آیا توصیه می‌شود؟ خیر.
زحمت و ریسک انجام کار در شرایط خیس، بسیار زیاد است. بهترین و ایمن‌ترین تصمیم، توقف کار تا زمان مساعد شدن هوا است. هزینه یک اتصال ناموفق یا یک حادثه الکتریکی، بسیار سنگین‌تر از هزینه چند ساعت تأخیر در پروژه است.
تجهیزات استاندارد گروه صنعتی سپهر البرز برای کار در شرایط سخت طراحی شده‌اند، اما در برابر قوانین فیزیک (آب + برق) هیچ دستگاهی مصون نیست.
اول ایمنی، بعد جوشکاری. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده تجهیزات ایمنی و چادرهای جوشکاری.
برای دریافت دستورالعمل‌های ایمنی کار در شرایط خاص آب و هوایی، با واحد فنی ما تماس بگیرید. ☔️