بازرسی چشمی جوش پلی اتیلن: چگونه یک جوش بی‌نقص را از یک اتصال ضعیف تشخیص دهیم؟
“گرده جوش” یا لبه اتصال، شناسنامه جوشکاری شماست؛ بیاموزید که چگونه این شناسنامه را بخوانید.
گرده جوش (Weld Bead) که در محل اتصال دو لوله ایجاد می‌شود، مانند یک اثر انگشت، داستان کامل فرآیند جوشکاری را روایت می‌کند. یک بازرس یا اپراتور باتجربه می‌تواند با “خواندن” این گرده جوش، تشخیص دهد که آیا پارامترهای جوشکاری (دما، فشار و زمان) به درستی رعایت شده‌اند یا خیر. در این مقاله، ما به شما نشان می‌دهیم که دقیقاً باید به دنبال چه چیزی بگردید و چگونه یک جوش استاندارد پلی اتیلن را از یک اتصال ضعیف و خطرناک تشخیص دهید.
مشخصات یک جوش بی‌نقص (نشانه‌های خوب)
یک جوش بات فیوژن استاندارد و قابل اعتماد، باید دارای ویژگی‌های ظاهری زیر باشد. اینها نشان می‌دهند که فرآیند ذوب، ادغام و خنک‌سازی به درستی انجام شده است:۱. گرده جوش دوتایی، یکنواخت و متقارن (The “Double Roll-Back” Bead)
این مهم‌ترین نشانه یک جوش بی‌نقص است. در فرآیند صحیح، هر یک از لوله‌ها یک لبه مذاب ایجاد می‌کنند که به بیرون برمی‌گردد (Roll-Back). نتیجه نهایی باید یک گرده جوش “دوتایی” باشد که به وضوح نشان‌دهنده ادغام دو لبه است.- تقارن: اندازه و شکل گرده جوش در هر دو طرف لوله باید تقریباً یکسان باشد.
- یکنواختی: شکل گرده جوش باید در تمام محیط ۳۶۰ درجه لوله یکدست باشد، نه اینکه در یک بخش بزرگ و در بخش دیگر کوچک باشد.
۲. سطح صاف و بدون حفره
سطح گرده جوش باید صاف، براق و عاری از هرگونه حفره (Pits)، تخلخل یا اجسام خارجی باشد. وجود حفره یا بافت اسفنجی، نشان‌دهنده وجود رطوبت یا آلودگی در حین جوشکاری است.۳. اندازه متناسب گرده جوش
اندازه گرده جوش مستقیماً با ضخامت لوله و فشار اعمال‌شده مرتبط است. یک گرده جوش استاندارد، اندازه‌ای متناسب دارد. نه آنقدر بزرگ است که نشان‌دهنده خروج بیش از حد مواد از محل اتصال باشد و نه آنقدر کوچک که نشان‌دهنده عدم ذوب کافی باشد.۴. شیار (V-Notch) کم عمق و گرد
فرورفتگی بین دو لبه گرده جوش (محل تلاقی دو لوله) باید بسیار کم عمق و دارای یک انحنای گرد (Rounded) باشد. این نشان می‌دهد که مواد به خوبی با هم ادغام شده‌اند.علائم هشداردهنده یک اتصال ضعیف (نشانه‌های بد)
اگر هر یک از موارد زیر را مشاهده کردید، آن اتصال باید به عنوان “مشکوک” یا “ضعیف” علامت‌گذاری شده و احتمالاً بریده و مجدداً جوش داده شود:۱. عدم تقارن شدید (Misalignment)
نشانه چیست؟ گرده جوش در یک سمت بسیار بزرگتر از سمت دیگر است، یا دو لوله به وضوح در یک راستا نیستند (یکی بالاتر از دیگری است).علت: هم‌تراز نبودن فک‌های دستگاه یا عدم تنظیم صحیح لوله‌ها قبل از جوشکاری. این اتصال ضعیف است زیرا سطح تماس واقعی مواد مذاب کاهش یافته است.
۲. شیار V شکل عمیق (Deep V-Notch)
نشانه چیست؟ یک فرورفتگی تیز و عمیق شبیه حرف V انگلیسی دقیقاً در مرکز اتصال.علت: این یک “جوش سرد” است! به این معنی که دما یا فشار کافی نبوده و دو لبه فقط به هم “چسبیده‌اند” اما ادغام (Fuse) نشده‌اند. این بدترین نوع اتصال ضعیف است زیرا مانند یک ترک عمل کرده و تحت فشار به راحتی می‌شکند.
۳. گرده جوش بیش از حد بزرگ (Excessive Bead)
نشانه چیست؟ گرده جوش بسیار پهن و حجیم است که تقریباً روی لوله “پخش” شده.علت: فشار بیش از حد یا زمان حرارت‌دهی بسیار طولانی. در این حالت، تمام مواد مذاب حیاتی از محل اتصال به بیرون رانده شده و دیواره لوله در آن نقطه نازک شده است. این اتصال نه تنها ضعیف است، بلکه مواد اضافی در داخل لوله نیز ایجاد انسداد (Blockage) می‌کنند.
۴. گرده جوش بسیار کوچک یا عدم وجود آن (Minimal Bead)
نشانه چیست؟ به سختی می‌توان گرده جوشی را دید و دو لوله تقریباً لب به لب به هم رسیده‌اند.علت: فشار ناکافی در حین جوشکاری. ادغام مولکولی صورت نگرفته و اتصال هیچ استحکامی ندارد.
۵. سطح کدر، سوخته یا دارای حفره
نشانه چیست؟ سطح گرده جوش به جای براق بودن، کدر است، رنگ آن تغییر کرده (مثلاً قهوه‌ای شده) یا پر از سوراخ‌های ریز است.علت: دمای بیش از حد هیتر (سوختن مواد)، یا وجود آلودگی، چربی یا رطوبت در محل اتصال که باعث ایجاد بخار و حباب شده است. این اتصال متخلخل و شکننده خواهد بود.
نتیجه‌گیری: چشم، ابزار اول کنترل کیفیت
بازرسی چشمی نمی‌تواند جایگزین تست‌های مخرب یا هیدرواستاتیک در پایان پروژه شود، اما اولین، سریع‌ترین و ارزان‌ترین ابزار برای جلوگیری از خطاهای فاحش است. یک جوش بی‌نقص باید ظاهری قوی، تمیز و یکنواخت داشته باشد.استفاده از دستگاه‌های جوش استاندارد و کالیبره‌شده از گروه صنعتی سپهر البرز، همراه با آموزش صحیح اپراتور، تضمین می‌کند که تمام اتصالات شما در دسته “جوش بی‌نقص” قرار گیرند.
کیفیت جوش شما، اعتبار پروژه شماست. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده خدمات تخصصی آموزش، بازرسی و کالیبراسیون دستگاه‌های جوش پلی اتیلن.
برای دریافت چک‌لیست‌های بازرسی فنی و مشاوره در مورد کنترل کیفیت پروژه‌ها، با ما تماس بگیرید.