بازرسی شلنگ هیتر گازی: (علائم فرسودگی و خطر پارگی)

بازرسی شلنگ هیتر گازی: (علائم فرسودگی و خطر پارگی)

این قطعه لاستیکی انعطاف‌پذیر، آسیب‌پذیرترین و خطرناک‌ترین بخش هیتر شماست. چک‌لیست بازرسی چشمی روزانه.

در سیستم هیتر گازی، کپسول، رگلاتور و خود هیتر، قطعاتی فلزی و بادوام هستند. اما شریان حیاتی که اینها را به هم متصل می‌کند، یعنی **شلنگ هیتر گازی**، یک قطعه لاستیکی/پلیمری است که به شدت در معرض فرسودگی و آسیب قرار دارد.
این شلنگ در محیط خشن کارگاه، روی زمین‌های ناهموار کشیده می‌شود، زیر پا له می‌شود، با مواد شیمیایی و روغن در تماس است و دائماً تحت تابش $UV$ خورشید و گرمای خود هیتر قرار دارد. خطر پارگی شلنگ (Rupture) یک خطر آنی و فاجعه‌بار است؛ این اتفاق به معنای رها شدن حجم عظیمی از گاز پرفشار در کنار یک شعله باز است و می‌تواند منجر به آتش‌سوزی شدید و غیرقابل کنترل شود.

بازرسی چشمی روزانه شلنگ، یک توصیه نیست؛ یک الزام مطلق ایمنی (Mandatory Safety Check) است.


در این راهنما، به شما نشان می‌دهیم که دقیقاً به دنبال چه **علائم فرسودگی شلنگی** بگردید.

چک‌لیست بازرسی چشمی شلنگ (قبل از هر شیفت کاری) 🕵️

قبل از باز کردن شیر کپسول، چند ثانیه وقت بگذارید و تمام طول شلنگ را (از رگلاتور تا خود هیتر) به دقت بازرسی کنید:

۱. ترک‌های سطحی (Surface Cracks / Dry Rot)

• علامت خطر: سطح بیرونی شلنگ، خشک و شکننده به نظر می‌رسد و پر از ترک‌های ریز (شبیه به تار عنکبوت یا پوست خشک شده) است.
• تست ساده (تست خمش): شلنگ را به آرامی خم کنید (کینک نکنید). اگر با خم شدن، این ترک‌های ریز روی سطح ظاهر شدند، شلنگ دچار “پوسیدگی خشک” (Dry Rot) شده است. این معمولاً در اثر تابش $UV$ خورشید یا گذشت زمان رخ می‌دهد.
• خطر: این شلنگ دیگر انعطاف‌پذیری ندارد و با یک خمش ناگهانی یا افزایش فشار، می‌شکند.

۲. ساییدگی یا بریدگی (Abrasions / Cuts)

• علامت خطر: در اثر کشیده شدن روی زمین زبر (آسفالت، سنگ)، لایه لاستیکی بیرونی ساییده شده و لایه‌های بافته شده داخلی (نخ‌های تقویتی) نمایان شده‌اند. یا اینکه لبه تیز یک ورق فلزی، شلنگ را بریده است.
• خطر: لایه بیرونی، محافظ شلنگ است. نمایان شدن لایه تقویتی به معنای از بین رفتن سد ایمنی است. این نقطه، کاندیدای اصلی **پارگی شلنگ** تحت فشار است.

۳. تورم یا بادکردگی (Bulges / Bubbles) 🎈

• علامت خطر: در یک نقطه از شلنگ، یک “تاول” یا “بادکردگی” نرم مشاهده می‌کنید.
• خطر (بسیار فوری!): این یک بمب ساعتی است. این علامت یعنی لایه داخلی شلنگ پاره شده و گاز پرفشار به لایه تقویتی نفوذ کرده و آن را مانند بادکنک باد کرده است. این شلنگ هر لحظه منفجر خواهد شد. فوراً شیر کپسول را ببندید.

۴. آسیب حرارتی یا شیمیایی (Heat / Chemical Damage)

• علامت خطر:
۱. نقاطی از شلنگ که با صفحه داغ هیتر یا شعله تماس پیدا کرده و “ذوب” یا “سوخته” (carbonized) شده‌اند.
۲. نقاطی از شلنگ که با روغن، گریس یا حلال‌های نفتی آغشته شده و حالت “نرم”، “اسفنجی” یا “چسبناک” پیدا کرده‌اند. (مواد نفتی، لاستیک را حل می‌کنند).
• خطر: هر دو حالت، ساختار شلنگ را تضعیف کرده و آن را آماده پارگی می‌کنند.

۵. اتصالات و بست‌های معیوب (Fittings & Clamps)

• علامت خطر: به دو انتهای شلنگ (محل اتصال به رگلاتور و هیتر) نگاه کنید:
۱. آیا بست فلزی شلنگ شل شده، زنگ زده یا بریده است؟
۲. آیا شلنگ از زیر بست در حال “بیرون زدن” است؟
۳. آیا محل پرس فابریک رگلاتور (Ferrule) دچار زنگ‌زدگی شدید یا آسیب فیزیکی شده است؟
• خطر: این نقاط، شایع‌ترین محل‌های **نشت گاز** هستند.


قانون تاریخ انقضا: شلنگ‌ها تاریخ مصرف دارند 🗓️

یک شلنگ ممکن است در ظاهر کاملاً نو به نظر برسد، اما تاریخ انقضای آن گذشته باشد. لاستیک و پلیمرها به مرور زمان (حتی در انبار) خواص خود را از دست می‌دهند.

  • تاریخ تولید را چک کنید: روی بدنه شلنگ‌های استاندارد $LPG$، تاریخ تولید حک شده است.
  • قانون تعویض: به عنوان یک قانون ایمنی سخت‌گیرانه، **شلنگ هیتر گازی** (که در شرایط سخت کارگاهی استفاده می‌شود) باید هر **۲ تا ۳ سال** یکبار تعویض شود، *حتی اگر در ظاهر سالم به نظر برسد*.

نتیجه‌گیری: شک نکنید، تعویض کنید!

در مورد **ایمنی هیتر گازی**، هیچ جایی برای ریسک یا “صرفه‌جویی” در تعویض شلنگ وجود ندارد. هزینه یک شلنگ نو، در برابر هزینه یک حادثه آتش‌سوزی یا آسیب به اپراتور، تقریباً صفر است.

اگر کوچکترین شکی به هر یک از موارد بالا (ترک، ساییدگی، بادکردگی، …) دارید، کار را متوقف کرده و فوراً شلنگ را با یک شلنگ نو، استاندارد و فشار قوی تعویض کنید. (برای نحوه تعویض، به مقاله “آموزش تعویض شلنگ و رگلاتور” مراجعه کنید).

تامین‌کنندگان معتبری مانند گروه صنعتی سپهر البرز، شلنگ‌های استاندارد و ایمن مخصوص $LPG$ را برای تضمین ایمنی تجهیزات شما ارائه می‌دهند.


ایمنی پروژه شما به سلامت شلنگ شما بستگی دارد. گروه صنعتی سپهر البرز، تامین‌کننده قطعات یدکی استاندارد و ایمن برای هیترهای گازی.

برای **تعویض شلنگ گاز** و دریافت قطعات یدکی استاندارد (شلنگ، رگلاتور، بست)، با ما تماس بگیرید. 🛡️

More Articles & Posts