ایمنی در کار با هیتر گازی: ۵ نکته کلیدی برای جلوگیری از حادثه در سایت

۱. بازرسی روزانه قبل از شروع: شلنگ‌ها، اتصالات و رگلاتور

مشکل: شلنگ‌های گاز به دلیل کشیده شدن روی زمین، قرار گرفتن در معرض آفتاب و مواد شیمیایی، به سرعت دچار فرسودگی، ترک‌خوردگی یا ساییدگی می‌شوند. اتصالات (بست‌ها) به مرور زمان شل شده و رگلاتور (تنظیم‌کننده فشار) ممکن است آسیب ببیند. این موارد، عامل اصلی نشتی گاز هستند.

راهکار ایمن:

• تست نشت یابی با کف صابون: قبل از روشن کردن مشعل، تمام اتصالات از سر کپسول تا رگلاتور و ورودی هیتر را با محلول آب و صابون غلیظ چک کنید. وجود هرگونه حباب، نشان‌دهنده نشتی گاز است. در این صورت، فوراً شیر کپسول را بسته و مشکل را رفع کنید. هرگز از شعله (فندک یا کبریت) برای نشت‌یابی استفاده نکنید!
• بازرسی چشمی شلنگ: تمام طول شلنگ را برای هرگونه ترک، بریدگی یا تورم بررسی کنید. شلنگ باید مخصوص گاز فشار قوی باشد.
• اطمینان از بست‌ها: مطمئن شوید که تمام بست‌ها در جای خود محکم هستند.

۲. تهویه، تهویه و باز هم تهویه!

مشکل: هیتر گازی برای احتراق، اکسیژن محیط را مصرف می‌کند و در صورت عدم تهویه کافی، به جای $CO_2$ (دی‌اکسید کربن)، گاز کشنده و بی‌بوی $CO$ (مونوکسید کربن) تولید می‌کند. علاوه بر این، تجمع گاز نشت کرده در یک فضای بسته (مانند کانال، گودال یا اتاقک) می‌تواند یک بمب انفجاری ایجاد کند.

راهکار ایمن:

1. هرگز در فضای بسته کار نکنید: استفاده از هیتر گازی در داخل کانال، منهول، گودال‌های عمیق یا ساختمان‌های بدون تهویه مطلقاً ممنوع است.
2. فضای باز بهترین گزینه است: همیشه هیتر را در فضای کاملاً باز قرار دهید.
3. استفاده از چادر: اگر برای محافظت از جوش در برابر باد و گرد و غبار از چادر جوشکاری استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که چادر دارای ورودی و خروجی هوا (تهویه) کافی است و کپسول گاز حتماً در خارج از چادر قرار دارد.

۳. استقرار ایمن کپسول و هیتر (جلوگیری از واژگونی)

مشکل: کپسول‌های گاز $LPG$ و خود هیتر، در محیط ناهموار کارگاه به راحتی تعادل خود را از دست داده و واژگون می‌شوند. واژگونی کپسول می‌تواند منجر به خروج گاز مایع به جای بخار و ایجاد شعله‌ای عظیم و غیرقابل کنترل شود. واژگونی هیتر روشن نیز مستقیماً باعث آتش گرفتن زمین (علف‌های خشک و …) می‌شود.

راهکار ایمن:

• کپسول همیشه ایستاده: کپسول گاز مایع باید *همیشه* به صورت عمودی و ایستاده استفاده شود.
• سطح صاف و محکم: هم کپسول و هم هیتر را روی یک سطح صاف، محکم و غیرقابل اشتعال قرار دهید.
• فاصله ایمن: کپسول گاز باید حداقل ۳ متر از شعله باز هیتر و سایر منابع حرارتی فاصله داشته باشد.
• مهار کردن کپسول: در صورت امکان، کپسول را با زنجیر یا تسمه به یک نقطه ثابت مهار کنید تا از واژگونی آن جلوگیری شود.

۴. تنظیم صحیح شعله و آگاهی از باد

مشکل: باد شدید، دشمن اصلی هیتر گازی است. باد می‌تواند شعله را به اطراف منحرف کرده و باعث آتش گرفتن مواد اطراف شود، یا شعله را خاموش کند و گاز به صورت نسوخته در محیط پخش شود. همچنین، شعله تنظیم‌نشده (زرد و دوده‌زن) نشان‌دهنده احتراق ناقص و خطرناک است.

راهکار ایمن:

• تنظیم شعله آبی: شعله ایده‌آل باید آبی، یکنواخت و پایدار باشد. شعله زرد یا نارنجی همراه با دود، نشان‌دهنده کمبود هوا یا مشکل در مشعل است. (Keyword: `تنظیم شعله هیتر گازی`)
• پشت به باد: در صورت امکان، پشت به جهت وزش باد کار کنید و از بادشکن یا چادر استفاده نمایید.
• هرگز هیتر روشن را رها نکنید: اپراتور باید در تمام مدت زمان روشن بودن هیتر، در کنار آن حضور داشته باشد و مراقب تغییرات شعله و باد باشد.

۵. همیشه آماده باشید: تجهیزات اطفاء حریق در دسترس

مشکل: حادثه خبر نمی‌کند. حتی با رعایت تمام نکات، احتمال بروز آتش‌سوزی‌های کوچک (مثلاً ناشی از نشت لحظه‌ای یا وزش باد) وجود دارد. عدم دسترسی به تجهیزات اطفاء حریق، یک آتش‌سوزی کوچک را به یک فاجعه تبدیل می‌کند.

راهکار ایمن:

• کپسول آتش‌نشانی: یک کپسول آتش‌نشانی مناسب (ترجیحاً پودر و گاز $ABC$ یا $CO_2$) باید *همیشه* در فاصله نزدیک و در دسترس اپراتور هیتر گازی باشد.
• دانستن نحوه استفاده: اپراتور باید نحوه استفاده صحیح از کپسول آتش‌نشانی را بلد باشد.
• پاکسازی محیط: قبل از شروع کار، اطراف محل جوشکاری را از هرگونه مواد قابل اشتعال (علف‌های خشک، کارتن، زباله، مواد نفتی) پاکسازی کنید.

ایمنی، اولویت اول هر پروژه است. ابزار قدرتمند نیازمند اپراتور آموزش‌دیده و مسئولیت‌پذیر است. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده هیترهای گازی استاندارد و دوره‌های آموزش ایمنی.

برای دریافت دستورالعمل‌های ایمنی و اطمینان از سلامت دستگاه‌های خود، با کارشناسان فنی ما در تماس باشید.