اتصال لوله پلی اتیلن به PVC (پلیکا): ۳ روش استاندارد و کاربردی

اتصال لوله پلی اتیلن به PVC (پلیکا): ۳ روش استاندارد و کاربردی

چگونه این دو جنس لوله متفاوت را که به هم جوش نمی‌خورند، به صورت ایمن و آب‌بند به یکدیگر متصل کنیم؟

در بسیاری از پروژه‌های تاسیساتی، ساختمانی و کشاورزی، ما با سناریویی مواجه هستیم که باید خط لوله پلی اتیلن (PE) را به خط لوله PVC (پلی وینیل کلراید، که در ایران با نام “پلیکا” شناخته می‌شود) متصل کنیم. به عنوان مثال، اتصال لوله آبیاری پلی اتیلن به رایزر PVC پمپ، یا اتصال خروجی فاضلاب PE ساختمان به شبکه اصلی PVC شهری.
چالش اصلی اینجاست: این دو ماده از دو خانواده پلیمری کاملاً متفاوت هستند. PVC یک ترموست (یا ترموپلاستیک سخت) است که با چسب (Solvent Cement) متصل می‌شود. PE یک ترموپلاستیک است که با حرارت (جوش) متصل می‌شود.

قانون طلایی: ❌ شما هرگز نمی‌توانید PE را به PVC جوش دهید و هرگز نمی‌توانید PE را با چسب PVC بچسبانید! ❌


بنابراین، **اتصال پلی اتیلن به PVC** باید همیشه به صورت “مکانیکی” انجام شود. در این مقاله، ۳ روش استاندارد و رایج برای این کار را به شما معرفی می‌کنیم.

روش ۱: استفاده از اتصالات فلنجی (بهترین روش برای سایزهای بزرگ) ⚙️

این، حرفه‌ای‌ترین، استانداردترین و قابل اطمینان‌ترین روش برای اتصال این دو جنس در سایزهای متوسط و بزرگ (معمولاً ۶۳ میلی‌متر به بالا) و در خطوط تحت فشار است.

چگونه کار می‌کند؟ شما از دو فلنج برای “بستن” این دو لوله به یکدیگر (با یک واشر در وسط) استفاده می‌کنید.

  • در سمت پلی اتیلن (PE): شما از یک **فلنج جوشی پلی اتیلن (Stub End)** استفاده می‌کنید که به انتهای لوله PE جوش (بات فیوژن) می‌خورد و یک **رینگ فلزی (Backing Ring)** پشت آن قرار می‌گیرد.
  • در سمت PVC: شما از یک **فلنج PVC** استفاده می‌کنید که با چسب مخصوص PVC (Solvent Cement) به انتهای لوله پلیکا چسبانده می‌شود.
  • محل اتصال: یک **واشر لاستیکی (Gasket)** بین دو فلنج قرار گرفته و سپس دو رینگ فلزی (یکی از سمت PE و دیگری فابریک روی فلنج PVC) با پیچ و مهره به صورت ضربدری به هم محکم می‌شوند.

مزایا: استحکام بسیار بالا، آب‌بندی کامل برای فشارهای بالا، قابل باز و بسته شدن (برای تعمیرات).
معایب: گران‌تر و نصب زمان‌برتر نسبت به روش‌های دیگر.
(برای آموزش کامل نصب فلنج PE، به مقاله “راهنمای نصب فلنج پلی اتیلن” مراجعه کنید).


روش ۲: استفاده از اتصالات رزوه‌ای (رایج‌ترین روش در سایز کوچک) 💧

این روش، ساده‌ترین، ارزان‌ترین و رایج‌ترین راه برای **اتصال لوله پلی اتیلن به پلیکا** در سایزهای کوچک (معمولاً تا ۶۳ میلی‌متر یا نهایتاً ۱۱۰ میلی‌متر)، به خصوص در آبیاری و تاسیسات استخری است.

چگونه کار می‌کند؟ ما از “رزوه” به عنوان واسط استفاده می‌کنیم.

  • در سمت پلی اتیلن (PE): از یک **”اتصال ماده پلی اتیلن” (Female Compression Fitting)** استفاده می‌کنید. این اتصال، لوله PE را به صورت مکانیکی (فشاری) می‌گیرد و یک خروجی رزوه‌ای ماده (توپیچ) به شما می‌دهد.
  • در سمت PVC: از یک **”مغزی رزوه‌ای نر PVC” (Male Threaded Adapter – MTA)** استفاده می‌کنید. این قطعه با چسب به لوله PVC چسبانده شده و یک سر رزوه‌ای نر (روپیچ) به شما می‌دهد.
  • محل اتصال: با استفاده از نوار تفلون، اتصال نر PVC را به داخل اتصال ماده PE می‌پیچانید.

نکته: می‌توانید برعکس هم عمل کنید (ماده PVC و نر PE)، اما ترکیب بالا (ماده PE و نر PVC) رایج‌تر است.

مزایا: بسیار سریع، ارزان و نصب آسان بدون نیاز به ابزار تخصصی (فقط نوار تفلون و آچار لوله).
معایب: فقط برای سایزهای کوچک مناسب است. آب‌بندی در بلندمدت به کیفیت رزوه‌ها و نوارپیچی بستگی دارد.


روش ۳: استفاده از اتصالات تبدیلی / یونیورسال (مخصوص تعمیرات) 🔧

این روش، یک راه‌حل مدرن و بسیار کاربردی است، به خصوص زمانی که می‌خواهید دو لوله (PE و PVC) را که از قبل در زمین کار شده‌اند، به صورت خطی به هم متصل کنید (مثلاً در تعمیرات).

چگونه کار می‌کند؟ اینها اتصالات مکانیکی ویژه‌ای هستند که “هر دو” لوله را می‌گیرند.

  • این اتصالات (که به آن‌ها “کوپلینگ یونیورسال” یا “کوپلینگ تعمیری” هم گفته می‌شود) یک بدنه واحد دارند.
  • هر سر این کوپلینگ دارای یک سیستم آب‌بندی و گیرش (Gasket & Gripper Ring) مجزاست.
  • لوله PE از یک سمت تا انتها وارد می‌شود و لوله PVC از سمت دیگر.
  • با سفت کردن پیچ‌های روی بدنه اتصال، واشرها دور هر دو لوله فشرده شده و همزمان حلقه‌های گیرنده در سطح هر دو لوله قفل می‌شوند.

مزایا: نصب بسیار سریع، ایده‌آل برای تعمیرات و فضاهای تنگ، می‌تواند اختلاف سایز جزئی بین دو لوله را جبران کند.
معایب: گران‌تر از اتصالات رزوه‌ای.


نتیجه‌گیری: انتخاب بر اساس سایز و فشار

همانطور که دیدید، **اتصال پلی اتیلن به PVC** کاملاً امکان‌پذیر است، به شرطی که از روش “مکانیکی” صحیح استفاده شود:

  • برای سایزهای بزرگ و فشارهای بالا (کار صنعتی): از **روش فلنجی** استفاده کنید.
  • برای سایزهای کوچک (کار کشاورزی و ساختمانی): از **روش اتصالات رزوه‌ای** (پلی اتیلن فشاری) استفاده کنید.
  • برای تعمیرات و اتصالات خطی: از **کوپلینگ‌های یونیورسال/تبدیلی** استفاده کنید.

گروه صنعتی سپهر البرز، تامین‌کننده اتصالات جوشی پلی اتیلن (مانند فلنج‌های جوشی) و اتصالات فشاری (رزوه‌ای) مورد نیاز برای اجرای استاندارد این اتصالات در پروژه‌های شماست.


اتصال هر سیستمی، راه‌حل مهندسی دارد. گروه صنعتی سپهر البرز، ارائه‌دهنده اتصالات استاندارد برای تمام نیازهای پروژه شما.

برای دریافت مشاوره در مورد نحوه اتصال خطوط پلی اتیلن به سایر سیستم‌ها، با کارشناسان ما تماس بگیرید. 🤝

More Articles & Posts