اسکراپر دستی یا چرخشی (Rotary)؟ چرا ناظران گاز اسکراپ دستی را رد میکنند؟
تراشیدن لوله با کاردک دستی، قماری است که در صنعت گاز جایی ندارد. تفاوت “تراشیدن” با “پوست کندن” چیست؟
چرا این همه سختگیری؟ آیا ناظران میخواهند هزینه اضافی به شما تحمیل کنند؟ خیر. تفاوت بین اسکراپر دستی و چرخشی، تفاوت بین یک “جوش شانسی” و یک “جوش مهندسی” است. در این مقاله، دلایل فنی این ممنوعیت را بررسی میکنیم.
۱. مشکل “خطای انسانی” در اسکراپر دستی ✋
اسکراپر دستی ابزاری است که کاملاً به نیروی دست و مهارت اپراتور وابسته است.
- فشار نامساوی: اپراتور نمیتواند فشار دست خود را در تمام ۳۶۰ درجه محیط لوله یکسان نگه دارد. نتیجه این است که در یک نقطه ۰.۳ میلیمتر میتراشد و در نقطه دیگر (که دستش خسته شده یا زاویه بد است) اصلاً نمیتراشد.
- جاماندن جزایر اکسیدی: خطرناکترین مشکل! اسکراپر دستی معمولاً خطوطی را “جا میاندازد”. این نوارهای باریک اکسید باقیمانده، دقیقاً نقاطی هستند که جوش نخواهند خورد و مسیر فرار گاز را ایجاد میکنند.
- خستگی: پس از تراشیدن ۱۰ سر لوله، کیفیت کار اپراتور به شدت افت میکند.
۲. دقت ریاضی اسکراپر چرخشی (Rotary) ⚙️
اسکراپر چرخشی یک ماشین مکانیکی است که داخل یا روی لوله قفل میشود و تیغه آن حول محور لوله میچرخد.
- عمق ثابت (Constant Depth): تیغه فنری دستگاه طوری تنظیم شده که دقیقاً مقدار مشخصی (مثلاً ۰.۲ میلیمتر) از سطح را بردارد، نه کمتر و نه بیشتر.
- پیوستگی (Consistency): این دستگاه یک نوار پیوسته و طولانی (مانند پوست سیب) از لوله جدا میکند. این “روبان پلاستیکی” سندِ تراش صحیح است.
- پوشش ۱۰۰٪: با پیشروی گامبهگام تیغه، هیچ نقطهای از سطح لوله جا نمیماند.
۳. چالش “دوپهنی” و واکنش ابزارها 🥚
لولهها همیشه کاملاً گرد نیستند و کمی بیضی (Oval) هستند.
- اسکراپر دستی: روی پستی و بلندیهای لوله سُر میخورد و نمیتواند تمام سطح را پوشش دهد.
- اسکراپر چرخشی: دارای غلطکهایی است که روی سطح لوله حرکت میکنند و تیغه را مجبور میکنند تا پستی و بلندیها را دنبال کند. این یعنی حتی اگر لوله کمی بیضی باشد، لایه اکسید به طور کامل برداشته میشود.
۴. الزام استاندارد شرکت ملی گاز (IGS) 📜
طبق استانداردهای IGS (Iranian Gas Standard) و EN 1555:
“استفاده از ابزار اسکراپ مکانیکی (Mechanical Peeling Tools) برای تمام سایزهای لوله الزامی است. استفاده از اسکراپرهای دستی (Hand Scrapers) تنها برای لبهگیری (Chamfering) یا در شرایطی که فضای کافی برای چرخش دستگاه وجود ندارد (تعمیرات خاص)، آن هم با مجوز کتبی ناظر مجاز است.”
بنابراین، بحث سلیقه ناظر نیست؛ بحث قانون است.
جدول مقایسه نهایی: دستی vs چرخشی
| معیار | اسکراپر دستی | اسکراپر چرخشی (Rotary) |
|---|---|---|
| یکنواختی سطح | ضعیف و ناهموار | بسیار عالی و صاف |
| زمان اجرا (سایز ۱۱۰) | ۲ تا ۳ دقیقه (با خستگی) | ۳۰ ثانیه |
| تاییدیه ناظر گاز | مردود ❌ | تایید ✅ |
با ناظر نجنگید؛ ابزارتان را ارتقا دهید. گروه صنعتی سپهر البرز، تولیدکننده دقیقترین اسکراپرهای چرخشی در ایران.
برای خرید اسکراپرهای استاندارد (که مورد تایید تمام ناظران گاز و آب هستند) و دیدن ویدیوهای آموزشی کار با آنها، با ما تماس بگیرید. 🛠️