لجستیک و جابجایی دستگاه ۱۲۰۰ (۸۰۰-۱۲۰۰): راهنمای ایمنی کار با جرثقیل و تراز کردن لولههای سنگین
وقتی هر شاخه لوله ۴ تُن وزن دارد، زور بازو کارساز نیست. قوانین طلایی کار با غولهای پلیاتیلن.
در این پروژه، خطرناکترین لحظات، لحظات جوشکاری نیستند؛ بلکه لحظات بارگیری، تخلیه، و جابجایی (Lifting & Rigging) هستند. یک اشتباه در بستن تسمه جرثقیل یا تراز نبودن زمین، میتواند باعث سقوط لوله، واژگونی دستگاه یا آسیب دیدن جکهای هیدرولیک گرانقیمت شود. در این مقاله، پروتکلهای ایمنی و فنی مدیریت این غولها را بررسی میکنیم.
۱. ایمنی حمل دستگاه جوش: حفاظت از قلب هیدرولیک 🏗️
دستگاه جوش ۱۲۰۰ یک سازه فلزی صلب به نظر میرسد، اما اجزای هیدرولیک آن (جکها و شفتها) در برابر ضربه بسیار حساس هستند.
- نقاط قلابگیری (Lifting Points): سازنده دستگاه (مانند سپهر البرز) نقاط دقیق تعادل (قلابها) را روی شاسی مشخص کرده است. هرگز و هرگز تسمه جرثقیل را دورِ شفتهای هیدرولیک یا فکهای متحرک نیندازید. این کار باعث خم شدن شفت و نابودی دستگاه میشود.
- قفل کردن فکها: قبل از بلند کردن دستگاه، فکهای متحرک را کاملاً بسته و قفل کنید تا در حین جابجایی حرکت نکنند و مرکز ثقل را به هم نزنند.
- جداسازی یونیت: همیشه قبل از جابجایی، یونیت هیدرولیک (Power Pack) و رنده/هیتر را از شاسی جدا کرده و به صورت مجزا حمل کنید.
*نکته: جکهای هیدرولیک بزرگ (مانند تصویر بالا) دارای آببندیهای حساسی هستند که با کوچکترین ضربه در حین حمل نامناسب، دچار نشتی میشوند.*
۲. بلند کردن لوله ۱۲۰۰: چالش “شکم دادن” و کمانش 🚜
لوله پلی اتیلن ۱۲۰۰ میلیمتری، با وجود ظاهر سخت، انعطافپذیر است. اگر یک لوله ۱۲ متری سنگین را فقط از وسط بلند کنید، دو سر آن به شدت آویزان شده و لوله مانند کمان خم میشود. این اتفاق دو خطر دارد: ۱. لوله از تسمه سُر میخورد (خطر مرگبار). ۲. لوله به صورت دائمی دفرمه میشود.
روش صحیح باربرداری (Rigging):
- استفاده از شاهتیر (Spreader Beam): برای لولههای طولانی، استفاده از یک تیر فلزی واسط (تراورس) الزامی است تا نیرو را در دو نقطه با فاصله زیاد به لوله وارد کند.
- تسمه پهن (Webbing Sling): هرگز از زنجیر یا سیم بکسل لخت استفاده نکنید. آنها بدنه نرم پلی اتیلن را زخم میکنند. فقط از تسمههای پارچهای پهن استفاده کنید.
- تکنیک دو جرثقیل (Tandem Lift): در پروژههای خط انتقال، اغلب از دو جرثقیل یا دو بیل مکانیکی به صورت همزمان برای جابجایی دقیق و تراز لوله استفاده میشود.
۳. تراز کردن (Alignment) در دستگاه: نبرد با اصطکاک
سختترین بخش کار، وارد کردن لوله چند تُنی به داخل دستگاه و تراز کردن آن با میلیمتر دقت است.
شما نمیتوانید لوله ۱۲۰۰ را روی زمین بکشید. نیروی اصطکاک (Drag) آنقدر زیاد خواهد بود که حتی قویترین دستگاه هیدرولیک هم نمیتواند آن را تکان دهد (یا دستگاه را از جا میکَنَد).
الزام: استفاده از پایههای غلطکدار سنگین (Heavy Duty Rollers) در زیر لوله، در فواصل ۳ متری، اجباری است. غلطکها باید تراز باشند تا لوله دقیقاً همسطح فکهای دستگاه قرار گیرد.
تنظیم نهایی با جرثقیل: برخلاف سایزهای کوچک، شما نمیتوانید لوله ۱۲۰۰ را با دست تکان دهید تا تراز شود. اپراتور جرثقیل باید با مهارت بسیار بالا و با فرمانهای میلیمتری (Micro-movements)، لوله را در هوا معلق نگه دارد تا اپراتور جوشکار بتواند فکها را ببندد.
۴. منطقه خطر (Red Zone) و ایمنی پرسنل 🚨
در کار با لولههای سنگین، یک لحظه غفلت یعنی فاجعه.
- منطقه مرگ: فضای بین لوله معلق و دستگاه، یا فضای زیر لوله، منطقه مرگ است. هیچکس نباید در حین حرکت جرثقیل در این نقاط باشد.
- تثبیت زمین: جکهای تعادل (Outriggers) جرثقیل باید روی زمین کاملاً سفت و با استفاده از پدهای چوبی پهن مستقر شوند. نشست جک جرثقیل در حین بلند کردن لوله سنگین، عامل اصلی واژگونی است.
- طناب مهار (Tagline): همیشه برای کنترل چرخش لوله در هوا، از طنابهای مهار که توسط کارگران از فاصله دور کنترل میشود، استفاده کنید (هرگز لوله معلق را با دست نگیرید).
تجهیزات بزرگ، مسئولیت بزرگ. گروه صنعتی سپهر البرز، سازنده دستگاههای غولپیکر ۱۲۰۰ و مشاور در تجهیز کارگاههای ایمن.
برای دریافت مشخصات وزنی دستگاهها، نقشههای باربرداری (Lifting Plan) و مشاوره در مورد غلطکهای صنعتی، با ما تماس بگیرید. 🏗️